Islamic Republic Of Iran (2).

Το Αλκοόλ

 

Φυσικά απαγορεύεται, αλλά όλοι μας έλεγαν πως όλα τα βρίσκεις όταν θέλεις. Το γνωρίζαμε αυτό, αλλά οι συνέπειες του γενικότερου ζητήματος που έχει σχέση με την απαγόρευση του αλκοόλ είναι πολλές. Κατ’ αρχάς, και αυτό είναι πολύ προσωπικό, και ίσως εγωιστικό, η έλλειψη κρασιού με ένα καλό γεύμα, χαλάει το καλό γεύμα!

Όταν έχεις μπροστά σου ένα καταπληκτικό μπουφέ ορεκτικών και το καλύτερο κεμπάπ που έφαγες ποτέ και πρέπει να το συνοδεύσεις με Sprite, Mirinda, άγευστη μπύρα χωρίς αλκοόλ, ή ένα κατασκεύασμα που πίνουν οι ντόπιοι και θυμίζει αιράνι, τότε χάνεις πολλή από την ικανοποίηση.

 

Αυτό όμως είναι πράγματι εγωιστικό. Η απαγόρευση έχει σοβαρές συνέπειες για τους ανθρώπους του Ιράν. Ακούσαμε για πρόβλημα αλκοολισμού, γνωρίσαμε ανθρώπους που ήταν ήδη πιωμένοι ενώ δούλευαν. Ακούσαμε για αλκοόλ που μπορεί να είναι και «πολύ ακριβό» ό,τι και να σημαίνει για τυχόν εθισμένους ανθρώπους αυτό.

 

Πάντα ανεπίσημα.

 

Η απαγόρευση του αλκοόλ όμως έχει και άλλους πιο μοχθηρούς στόχους. Η καταπληκτική πλατεία του Ισφαχάν κάποτε ήταν γεμάτη τεϊοποτεία. Προσέξτε: τεϊοποτεία, εκ πρώτης όψεως ουδέν μεμπτό. Τώρα υπάρχουν μόνο 1-2 μίζερα μέρη. Τα άλλα έκλεισαν γιατί ο καπνός των αργιλέδων πειράζει τα κτίρια μίσσιιμου. Δεν είναι αυτό όμως. Το θεοκρατικό καθεστώς  προσπαθεί να αφαιρεί  από τους νέους ανθρώπους τις δυνατότητες να έρθουν κοντά, να χαλαρώσουν, να μάθουν ο ένας τον άλλο, να ερωτευτούν, να κλάψουν.

 

Για αυτό έκλεισαν τα τεϊοποτεία.

 

Πέραν του αλκοόλ βρίσκεις σχετικά εύκολα και ένα σωρό άλλες ουσίες. Η διακίνηση ναρκωτικών τιμωρείται μέχρι και με θάνατο, αυτό όμως φαίνεται πως δεν είναι αρκετά δυνατό αντικίνητρο για να εμποδίσει το delivery μέρα μεσημέρι,  Αφγανικής σοκολάτας στον τοπικό πωλητή πευτζιών που γιορτάζει ή θέλει να κεράσει τους φίλους του.

 

Η μαντίλα.

 

Όλες οι γυναίκες πρέπει να κυκλοφορούν με την μαντίλα. Επίσης πρέπει να καλύπτουν τα άκρα τους, και γενικά η κατάλληλη ενδυμασία είναι αυτή που θα φορούσε μια κοπέλα στην Μακαρίου, στη Λευκωσία, ένα πολύ κρύο πρωινό του Γενάρη με τον αέρα να βουίζει στα αυτιά της.

 

Κρύο έχουν, πλην όμως η στολή αυτή πρέπει να φοριέται ολόχρονα.

 

Υπάρχουν όμως διαβαθμίσεις.

 

Οι γηραιότερες και οι πιο πιστές κυκλοφορούν με το ολόσωμο μαύρο τσαντόρ. Από κει και πέρα, και παντελόνια φορούν, και χρωματιστά σάλια – μαντίλες φορούν, και fashion statement  μπορούν να κάνουν οι υπόλοιπες.

 

Πίσω από την μαντίλα κρύβεται  μεγάλη υποκρισία. Έχω αναφέρει ξανά πως δεν έχω δει ξανά τόσες πολλές όμορφες γυναίκες μαζεμένες, όσες είδα στο Ιράν. Οι πιο πολλές το ξέρουν αυτό και το τονίζουν. Μακιγιάζ, μάτια, φρύδια, μαλλιά, δέχονται την φροντίδα των γυναικών του Ιράν, όπως οπουδήποτε αλλού στον κόσμο. Μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις η φροντίδα αυτή αγγίζει το χυδαίο. Κάποιες κοπέλες τονίζουν τόσο πολύ το πρόσωπο η τα μαλλιά τους, τα οποία είναι αρκετές φορές… ξανθά, σε σημείο που να υπερβάλλουν και να καταντούν να φαίνονται άσκημες.

 

Η υποκρισία, όχι των γυναικών, αλλά της τοπικής κοινωνίας συνεχίζεται. Στο Ιράν υπάρχουν τα παραδοσιακά ανατολίτικα παζάρια, κάποια τόσο μεγάλα που δε σε φτάνει ούτε μια μέρα να τα γυρίσεις, αλλά έχουν και τα malls! Και ενώ ο επισκέπτης μπορεί να παρατηρήσει πως το τοπικό κατάστημα που πουλά σέξι γυναικεία εσώρουχα έχει μια κουρτινούδα για να μην φαίνονται τα μικροσκοπικά βρακούθκια σε δημόσια θέα, κάτι όπως τα καταστήματα με σεξουαλικά παιγνίδια ενηλίκων στη δύση, αλλά πέραν τούτου βλέπεις και βρίσκεις πολλές διεθνείς μάρκες.

 

Και βλέπεις και όμορφα ρούχα, μοντέρνα ρούχα, μοντέρνα γυαλιά, μοντέρνα παπούτσια, ακόμα και ολόκληρα καταστήματα με περούκες και λοιπά τριχικά βοηθήματα.

 

Που στο καλό τα φορούν όλα αυτά;

 

Η απάντηση είναι πως το κάνουν πίσω από κλειστές πόρτες…

 

Ίσως την ώρα που πίνουν το παράνομο αλκοόλ…

 

 

Απόπατοι – τεχνολογία.

 

Στο Ιράν υπάρχει μια περίεργη συμπεριφορά όσον αφορά τα αποχωρητήρια. Ενώ δείχνουν ένα προφίλ προχωρημένων ανθρώπων, παρά τα προβλήματα τους, ένα προφίλ που τονίζει την περηφάνια για τον πολιτισμό τους, δεν δείχνουν καμιά προσοχή στις τουαλέτες τους, δημόσιες, ακόμα και ιδιωτικές.

Χωρίς να επιθυμώ να γίνω σκατολογικός, φανταστείτε τώρα μια γυναίκα με την συνήθη τοπική ενδυμασία, να πάει στην δημόσια τουαλέτα για τις ανάγκες της, και να πρέπει να ισορροπήσει μεταξύ της καθαυτό πράξης σε ένα αντίξοο και εξόχως λερωμένο περιβάλλον, κρατώντας τον έλεγχο για τα διάφορα φύλλα του φορέματος της.

 

Αυτό μου φάνηκε πολύ παράξενο, σε μια χώρα που φλερτάρει με την παραγωγή ατομικής ενέργειας…

 

Το ιντερνέτ, όπου υπήρχε ήταν μεν φθηνό, αλλά οδυνηρά αργό. Δεν διαπίστωσα μπλοκάρισμα σελίδων, αλλά στο κάτω κάτω δεν είχε βγει ακόμα αυτό το κείμενο στον «Στροβολιώτη» 🙂

 

Η κινητή τηλεφωνία υποφέρει από τον υπερπληθυσμό της Τεχεράνης, ο οποίος είναι τόσος που να μην αφήνει διαθέσιμες γραμμές. Στις άλλες περιοχές ήταν πιο καλή η κατάσταση.

 

Δια της παρούσης όμως οφείλω να αναφέρω στους φίλους – φίλες που υποθέτω μου έστειλαν τα υπεσχημένα SMS για το θέμα του αγώνα ΑΠΟΕΛ – Τσέλσι, για το Ιρλανδικό δημοψήφισμα, αλλά και τις εκλογές στην Ελλάδα,  όπως είχαμε συμφωνήσει, πως μηνύματα δεν πήρα, γιατί μηνύματα δεν ανταλλάσσονται μεταξύ Κύπρου και Ιράν. Τώρα φταίει η Cyta, ή συμβαίνει κάτι άλλο;

 

Μπορεί να υποφέρει η κινητή τηλεφωνία, αλλά οι Πέρσες μπορούσαν να μιλήσουν μέσα από τον αέρα πριν από 400 χρόνια: βρισκόμασταν στην είσοδο ενός ναού. Ο ξεναγός έδωσε τις οδηγίες και εγώ και η σύζυγος πήγαμε σε δυο αντίθετες μακρινές γωνιές. Το πρόσωπο μας άγγιζε σχεδόν τη γωνιά που σχημάτιζαν οι τοίχοι,  ψιθυρίσαμε την αγάπη μας η οποία μεταφέρθηκε μέσω των κοιλωμάτων και εξογκωμάτων της στέγης του δωματίου στην ακριβώς απέναντι γωνιά, χωρίς να ακούσει οτιδήποτε οποιοσδήποτε άλλος βρισκόταν στον χώρο.

 

Τα πεύτζια.

 

Μπουχάρα, Κουρδιστάν, Βελουχιστάν, Ταυρίδα και ένα σωρό άλλα ονόματα αναφέρονταν στη προέλευση των διαφόρων χαλιών. Βασικά δύσκολα βρίσκεις δυο τα ίδια, αν και κάποια χαρακτηριστικά είναι βασικά: κόμποι σημαίνουν χαλί, και πάρα πολλή δυσκολία, αφού μιλάμε για μήνες ή χρόνια που χρειάζονται για να φτιάξουν ένα κομμάτι. Από την άλλη, το κεντητό είναι το κιλίμι, πιο εύκολο, και σίγουρα πιο προσιτό σε τιμή. Υπάρχουν και τα αστικά σχέδια που βασίζονται σε πατρόν, και κάθε δεξιά πλευρά είναι αντανάκλαση της αριστερής, υπάρχουν και τα νομαδικά, τα οποία ξεκινούν από τη μια πλευρά και όποτε τελειώσουν, όπως και να τελειώσουν στην άλλη. Κάποτε διαφέρει το χρώμα αφού τέλειωσε το αρχικό νήμα, η μετακινήθηκε ο κατασκευαστής.

 

Βασικά όλοι οι Ιρανοί είναι πωλητές χαλιών. Θειος, φίλος, ξάδελφος, γείτονας όλοι επιστρατεύονται. Γίνεται ολόκληρη επίδειξη κάθε φορά που μπαίνεις κάπου, ενώ το παζάρι είναι δεδομένο, και πολλές φορές σκληρό.

 

Πέραν των πευτζιών, υπάρχει σχετική πληθώρα προϊόντων. Στα παζάρια βρίσκεις ολόκληρες σειρές παραδοσιακών προϊόντων, σμάλτων, μικρογραφιών, μπρούντζινων, γλυκών, αλλά και μια ενοχλητική ισοπεδωτική παρουσία κινεζικών ειδών, αυτών που βρίσκεις και στην Αγία Νάπα και στα Λεύκαρα.

 

Στα malls αλλάζει το πράγμα, και παρά το γεγονός πως μπορεί να μη βρίσκεις τελευταία τεχνολογία ή τελευταία μόδα, έχεις όμως μεγάλη ποικιλία.

 

Μπορεί το Ιράν να έχει τα δεύτερα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο, αλλά δεν έχει  … βενζίνη! Αυτό συμβαίνει γιατί η δυνατότητα του να διυλίσει το αργό πετρέλαιο είναι περιορισμένη με αποτέλεσμα να υπάρχει κάποιου είδους δελτίο για την βενζίνη. Ίσως να έπρεπε να δώσουν λίγη παραπάνω σημασία σε αυτό το ζήτημα, παρά να παίζουν με επικίνδυνα παιχνίδια…

 

Η μουσική.

Άρχισα να την ψάχνω ήδη πριν πάμε στην χώρα. Ο σύντροφος Διάσπορος μου έδωσε κάποιες ιδέες, και από τότε χτίζω μια  καλή γνώση. Δεν μπορώ να κάνω τεχνική ή ιστορική ανάλυση αφού μουσικός δεν είμαι, αλλά ως ενεργός ακροατής θα εκφράσω τον ενθουσιασμό μου για αυτό που ονομάζουν «κλασσική» μουσική. Κοινά χαρακτηριστικά τα μεγάλης διάρκειας κομμάτια, η εσωστρέφεια, και η ψυχή. Μια δυο φορές που είδαμε ζωντανή μουσική, και αρκετές άλλες που ακούσαμε από δίσκο, αυτά τα χαρακτηριστικά ξεχώριζαν. Όργανα της ανατολής, με το (περσικό) σιτάρ να έχει δεσπόζουσα θέση. Σε αυτή τη σελίδα μπορείτε να δείτε και να ακούσετε ενδιαφέροντα πράγματα.

Πολύ σημαντική η θεση των φωνητικών, από άνδρες αλλά και γυναίκες. Το «αηδόνι» του Ιράν είναι ο Shahram Nazery. Μια άλλη γυναικεία φωνή που άκουσα μου θύμισε τους υπέροχους λαρυγγισμούς της Σαβίνας Γιαννάτου.

Οι πέρσες.

 

Αντί για τους πέρσες, θα αρχίσω με τους Αφγανούς, οι οποίοι ακόμα και στο Ιράν βρίσκουν καταφυγή, συλλαμβάνονται αναμένοντας έκδοση και επιστροφή στη χώρα τους. Κατά πάσα πιθανότητα περνούν αρκετό καιρό στα κελιά. Τους παίρνουν όμως και στους αρχαιολογικούς τους χώρους. Τους είδαμε στην Περσέπολη με τη συνοδεία ξεναγού αλλά και αστυνομικού να γνωρίζουν την παράδοση της χώρας που τους έχει υπό κράτηση.

Χμμ, πως σου φαίνεται η ιδέα κ. Συλικιώτη;

Έχω ήδη γράψει για την περηφάνια και την αγάπη που έχουν για την πατρίδα τους. Το σύνολο όμως των ανθρώπων που γνωρίσαμε δεν νοιώθει καλά με το καθεστώς. Το ανέχονται με έξυπνο τρόπο, χωρίς να προκαλούν, και συνεχίζοντας τη ζωή τους μέχρι να έρθει η επόμενη ευκαιρία.

Θα είναι δύσκολο να γίνει λαϊκή επανάσταση, θα είναι δύσκολο να αλλάξει το καθεστώς από μόνο του. Η χώρα έχει μεν εκλεγμένο πρόεδρο και κοινοβούλιο, αλλά πιο πάνω από όλους έχει τον υπέρτατο αρχηγό, ο οποίος είναι τώρα ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεί, διάδοχος του Χομεϊνί. Ο υπέρτατος αρχηγός διοικεί ένα υπερσυντηρητικό δωδεκαμελές «συμβούλιο των φρουρών» το οποίο κατέχει ουσιαστικά την εξουσία αφού μπορεί να βάλει βέτο σε όλους τους νόμους που δεν συμπαθεί, (και το έκανε επί Χαταμί, ο οποίος ήταν πιο φιλελεύθερος, τουλάχιστον για τα δεδομένα της χώρας), ενώ μπορεί ακόμα να αποκλείσει και όσους υποψηφίους πολιτειακούς ή τοπικούς αξιωματούχους δεν του γεμίζουν το μάτι. Θέλεις να γίνεις βουλευτής και σε κάρφωσε κάποιος πως έχασες μια προσευχή; Έκλεισες!

Κάτω από αυτές τις συνθήκες, είναι φυσικό να θέλουν πολλοί Ιρανοί την αλλαγή, να δηλώνουν πως μισούν τη χώρα τους, ενώ πολλοί από αυτούς θέλουν και να φύγουν. Αυτό είναι δύσκολη δουλειά, λόγω και της θέσης της χώρας. Η πρώτη επιλογή για τους πλείστους είναι η Τουρκία. Την βλέπουν ως χώρα πρότυπο, την βλέπουν ως ένα βήμα μακριά από την καταπίεση του Ιράν , και πλησιέστερα στην Ευρώπη.

 

Ένας νεαρός ισχυρίστηκε πως όχι μόνο έκανε φυλακή ο ίδιος, αλλά εκείνη την ώρα βρισκόταν υπό κράτηση η φιλενάδα του, η Γαλλίδα, αφού το καθεστώς ήθελε να την ανταλλάξει με κάποιους Ιρανούς που κρατεί η Γαλλία. Ο Σαρκοζί όμως ύψωσε το ανάστημα του, είπε βροντερό όχι, και η κοπέλα μεταφέρθηκε υπό περιορισμό στην πρεσβεία τη χώρας της. Συνεχίζει να βρίσκεται υπό περιορισμό και δεν μπορεί να εγκαταλείψει το Ιράν.

 

Μεγάλη τύχη να γνωρίσουμε κάποιον που είχε τέτοια εμπειρία, σωστά;

 

Χμμ…

Ένα δεύτερο φωτογραφικό άλμπουμ ακολουθεί:

 

 

 

Τα «Φαρσί» είναι η επίσημη γλώσσα της χώρας. Χρησιμοποιεί τους ίδιους χαρακτήρες με την Αραβική, διαβάζεται επίσης από δεξιά προς αριστερά, αλλά μη ξεχνάτε: οι Ιρανοί δεν είναι Αραβες!

Πολύχρωμα, πολυποίκιλα, με περίεργες μυρωδιές και γεύσεις. Δε νομίζω να περνούσαν τις «εξετάσεις» της ΕΕ για την υγιεινή, αλλά έχουν όμορφα χρώματα.

Πολύχρωμο το παζάρι, τα προιόντα μεγάλης ποικιλίας, οι γυναίκες όμως μονότονες…

Τίποτα το προκλητικό βεβαίως. Βρισκόμαστε, άλλωστε, σε παζάρι, όχι σε mall.

πό τα περίεργα. Είναι δυνατόν ο αρχιτέκτονας αυτής της γέφυρας του Ισφαχάν, να είχε προβλέψει πως κάτω από μια καμάρα θα φαινόταν ένα κερί;

Τα μπλε γράμματα είναι αραβικά, όπως και η αρχική γλώσσα του Κορανίου. Τα κόκκινα είναι φάρσι. Διαβάζονται και τα μεν και τα δε από δεξιά προς τα αριστερά. Τα αγγλικά είναι άγνωστες λέξεις.

Αφού η σεμνοτυφία είναι δεδομένη, ακόμα και το βουνό μπορεί να χρησιμεύσει ως φαντασίωση. Στις 90 μοίρες αριστερά!

Εδώ έμενε ένα χαρέμι. Η κουλτουριάρικη διακόσμηση της οροφής το αποδεικνύει.

Δεν ξέρω αν ήταν σύμπτωση, παρατήρησα όμως πως η συντριπτική πλειοψηφία των λαμπών, είτε σε ξενοδοχεία, είτε σε καταστήματα είτε σε ναούς, ήταν της νέας οικονομικής τεχνολογίας.

Φαίνονται να περνούν καλά. Είναι όμως υπό κράτηση, και χαίρονται τα μνημεία…

Μάλλον κάτι παρόμοιο. Πάνω στη στήλη που βλέπετε, στην περιοχή της Νεκρόπολης, ανέβαζαν τα κουφάρια των κοινών θνητών. Οταν τα πουλιά μεριμνούσαν για την βιοαποικοδόμηση, και έμεναν μόνο τα κόκκαλα, τα έθαβαν. Οι βασιλιάδες έμπαιναν ολόκληροι στους τάφους.

Τα φαινόμενα απατούν

Για γυναίκες.

Για άνδρες.

 

 

 

 

 

 

 

 

Το πρώτο μέρος του οδοιπορικού μπορείτε να διαβάσετε εδώ.