Προς ογκολόγους ερώτηση και δυο άλλες θανατερές σκέψεις.

1. Πηγαίνετε σε κηδείες ασθενών σας;

Δεν κρύβει παγίδες η ερώτηση. Εγώ βρίσκομαι στον τομέα του εμπορίου. Αν κάποιος πελάτης ή συνεργάτης μου αφήσει αυτό τον κόσμο, νοιώθω *υποχρέωση* να πάω. Αυτό ισχύει ιδιαιτέρως αν έχω προσωπική γνωριμία και συνεργασία. Από την άλλη, σε κάποιες κηδείες *θέλω* να πάω, σε κάποιες πάλι *όχι*. Με κάποιους θανόντες είχα χημεία, με κάποιους όχι. Άρα τίθεται ως γεγονός το ζήτημα της *υποχρέωσης* από τη μια, και της προσωπικής *επιθυμίας* από την άλλη.

Κάποτε νικά η μια, κάποτε η άλλη.

Με το ίδιο σκεπτικό τι κάνει ένας ογκολόγος; Σίγουρα με κάποιους ανθρώπους συνδέθηκε περισσότερο, με κάποιους λιγότερο, με κάποιους δούλεψε η χημεία με κάποιους όχι.

Και φυσικά σε κάποιους δούλεψε και η χημειοθεραπεία. Σε όσες περιπτώσεις όμως απέτυχε, και χάθηκε η μάχη, τότε υπάρχει βεβαίως μια κηδεία.

Πως επιλέγει ο ογκολόγος αν θα παραστεί ή όχι; Χρησιμοποιεί ας πούμε παρόμοια με τα δικά μου κριτήρια, ή υπεισέρχονται και άλλοι παράγοντες;

Γιατί τελικά μέρος της σχέσης του γιατρού με τον θανόντα ήταν πελατειακή, και μάλιστα είχε αντικείμενο τη ζωη του δευτέρου.

Πάτε λοιπόν στις κηδείες των πελατών σας;

2. Φαίνεται πως οι υπουργικές θέσεις έχουν προνόμια ακόμα και στις κηδείες.

Δεν καταλαβαίνω γιατί. Δεν έχει νόημα να τρέχει ένας υπουργός να συλλυπηθεί τους συγγενείς προσπερνώντας την ουρά. Ούτε θα είναι «βαρύτερα» τα συλλυπητήρια του, ούτε θα πάρει ψήφους εκείνος ή η κυβέρνηση του.

Α, και από τη στιγμή που πηγαίνουμε σε κάποια κηδεία, μένουμε εκεί μέχρι να τελειώσει. Δεν κοιτάμε κάθε λίγο το ρολόι μας. Η ώρα όντως περνά αργά σε κάποιες δύσκολες κηδείες, αλλά αν υπήρχε κάτι άλλο πιο επείγον, θα μπορούσατε να στείλετε κάποιον αντικαταστάτη στη εκκλησία.

3. Και στο τέλος είναι η ευχή για το ελαφρύ χώμα που θα σκεπάσει τον νεκρό, και όλες οι άλλες εκπεφραζόμενες επιθυμίες. Οι ευχές που οφείλουν να ψάλλουν οι ιερείς ως μέρος της νεκρώσιμης ακολουθίας, αλλά και το σύντομο κήρυγμα στο τέλος, που σε ιδιαίτερες περιπτώσεις επιλέγουν να κάνουν.

Αυτές οι περιπτώσεις μπορεί να έχουν να κάνουν με την ύπαρξη προσωπικής επαφής και γνωριμίας με τον νεκρό όπως στην ακολουθία όπου παρέστηκα. Τις πιο πολλές φορές  όμως έχουν να κάνουν με την ανάγκη των ιερέων να πείσουν πως πέραν από το αίσθημα του αδίκου το οποίο νοιώθουν πως  πνίγει τους παριστάμενους, και το οποίο φαίνεται να προκύπτει από μια δυσλειτουργία της φυσικής δικαιοσύνης όπως την αντιλαμβάνεται ο κόσμος, υπάρχει και η θεολογία, η οποία και λύσεις δίνει και απαντήσεις.

Όμως στ’ αλήθεια ποια δύναμη μπορεί να κάνει γλυκό το πικρό ποτήρι του θανάτου ενός νέου ανθρώπου για την οικογένεια του που έμεινε πίσω; Πόση σιγουριά μπορεί να εμφυσήσει στους εναπομείναντες η δήλωση πως τώρα πια για την υγεία του και την οικογένεια του νεκρού θα νοιάζεται μόνο ο θεός;

Μπορεί να είμαι και βλάσφημος, αλλά ακριβώς θεωρώ ως αλάτι στην πληγή όσων μένουν πίσω τέτοια λόγια. Δεν φτάνει που έφυγε ο άνθρωπος τους, δεν φτάνει που έχουν να αντιμετωπίσουν την οδύνη της απώλειας και των φυσικών προβλημάτων που θα επακολουθήσουν, προσπαθούν οι παπάδες να τους πείσουν πως ό,τι έγινε, έγινε για καλό.

Κάπου δεν κολλά.

Όσο γνώριζα τον θανόντα πιστεύω πως ήθελε απλά πράγματα, όπως καλό χρόνο να ζήσει με τη γυναίκα και τα παιδιά του. Μπορεί η εγγύηση του ιερέα πως «και οι δίκαιοι ἐκλάμψουσιν ὡς φωστῆρες» – μετά θάνατον, να ήταν βάλσαμο προς το τέλος, αφού υποθέτω πως σε εκείνη την τελική φάση κάθε ένας γυρεύει κάτι, ένα ελάχιστο  για να κρατηθεί, να μην καταρρεύσει.

Αλλά κάπου νομίζω πως η ανθρώπινη του φύση θα διαμαρτυρόταν.

Ειλικρινά νοιώθω πως ούτε για βαρύ ή ελαφρύ χώμα μπορώ να μιλήσω, ούτε για καλό ταξίδι να ευχηθώ.

Θα ήμουν άδικος.