Κράτος – Εκπρόσωπος των πολιτών Vs Κράτος – Εργοδότης.

«Το κράτος είναι οργανωμένη πολιτική οντότητα που κατέχει καθορισμένη γεωγραφική περιοχή και αντιπροσωπεύει ένα πληθυσμό… Ένα κράτος συνήθως περιλαμβάνει ένα σύνολο οργανισμών οι οποίοι έχουν τη δικαιοδοσία να φτιάχνουν τους κανόνες εκείνους οι οποίοι κυβερνούν τον πληθυσμό μίας κοινωνίας μέσα σε συγκεκριμένα γεωγραφικά όρια. Το κράτος έχει κυβέρνηση, νόμους και αναγνωρισμένη κυριαρχία. Κράτος στα αρχαία Ελληνικά σήμαινε δύναμη.»
(Από τη Βικιπαίδεια.)

Οι συζητήσεις για τη διαχείριση της οικονομίας συχνά οδηγούνται σε αδιέξοδο. Πολλοί συζητητές βλέπουν το θέμα από ιδεολογική άποψη εστιάζοντας το ζήτημα μόνο στην ανακατανομή του πλούτου μεταξύ των κοινωνικών τάξεων. Αυτή η θέση είναι τουλάχιστον υποκριτική και εξωπραγματική: η ουσία των οικονομικών προβλημάτων αφορά την πιο ευνοούμενη τάξη εργαζομένων, και στην πράξη απαιτείται από κάποιους μεταφορά πλούτου από όλες τις άλλες τάξεις στην τάξη των δημοσίων υπαλλήλων. Αυτό είναι και ανήθικο, και κοινωνικά άδικο, συνεπώς ειλικρινά δεν αντιλαμβάνομαι γιατί μια τέτοια θέση υποστηρίζεται από το ΑΚΕΛ και διάφορούς «αριστερούς» αναλυτές.  Όταν πιεστούν οι υποστηρικτές αυτής της θέσης επικαλούνται κεκτημένα, συμβάσεις και συμφωνίες. Ναι, αυτό είναι σωστό. Οι εργαζόμενοι στον μεγάλο εργοδότη που ονομάζεται κράτος καλύπτονται από κεκτημένα, συμβάσεις και συμφωνίες. Τα κακά νέα όμως είναι πως ο εργοδότης που ονομάζεται κράτος δεν παράγει πλέον αρκετά εισοδήματα για να καλύψει αυτά του τα έξοδα. Και είναι εδώ ακριβώς που πρέπει να έρθει το κράτος με την βασική του ιδιότητα του εκπρόσωπου του συνόλου των πολιτών, να βάλει σε πειθαρχία το κράτος εργοδότη μιας μειοψηφίας εργαζομένων.

Φαίνεται πως αυτός ο σαφής και δεδομένος διαχωρισμός δεν γίνεται εύκολα αντιληπτός. Οι υποστηρικτές του κατεστημένου εύκολα – και βολικά – ταυτίζουν το κράτος – εργοδότη με το κράτος – εκπρόσωπο του συνόλου των πολιτών, και θεωρούν πως η υπεράσπιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων στο κράτος αποτελεί υποχρέωση.

Ε, δεν είναι ακριβώς έτσι.

 

Το κράτος, ο πρόεδρος η κυβέρνηση, ανεξαρτήτως ιδεολογικής προέλευσης, αναλαμβάνουν να κάνουν  την δουλειά εξ ονόματος του συνόλου των πολιτών. Και των εργαζομένων, και του κεφαλαίου, και των επί μέρους τάξεων που περιλαμβάνονται σε αυτές τις δυο «ορθόδοξες» μεγάλες  τάξεις. Δεν χωρά ιδεολογική ή ταξική πάλη σε αυτό το πλαίσιο. Και αφού εξ ορισμού το συμφέρον του συνόλου των πολιτών είναι υπέρτερο του συμφέροντος μιας μειοψηφίας εργαζομένων, τότε κανονικά θα έπρεπε  χωρίς περιστροφές το κράτος – εκπρόσωπος να πει στο κράτος – εργοδότη πως πάνε οι παλιές καλές μέρες, πρέπει να ενημερωθούν οι εργαζόμενοι πως είτε δέχονται αναπροσαρμογή του συνόλου των κεκτημένων ούτως ώστε να συνάδουν με τις παρούσες οικονομικές δυνατότητες, είτε το κράτος παττίζει, με όλες τις συνέπειες.

Γιατί θα είναι – επαναλαμβάνω – και ανήθικο και κοινωνικά άδικο να ζητηθεί από οποιονδήποτε άλλη τάξη με λιγότερα δικαιώματα, να κρατήσει στη ζωή απηρχαιωμένες συμφωνίες, και εξωπραγματικά κεκτημένα.  Η αφελής αναφορά στην φορολογία του πλούτου, δεν οδηγεί πουθενά: να φορολογήσεις τον πλούτο μια, δυο, δέκα φορές, μετά τι; Αφού οι παράμετροι των υφισταμένων ωφελημάτων οδηγούν νομοτελειακά σε συνεχείς αυξήσεις στις κρατικές δαπάνες, τότε η λύση περιορίζεται αυστηρά στην αλλαγή αυτών των παραμέτρων. Άσε που δεν υπάρχει καν αρκετός πλούτος για να καλύψει έστω και μεσοπρόθεσμα τις κυβερνητικές δαπάνες.

Ένα άλλο ζήτημα είναι εκείνο του διαλόγου. Ναι, ο εργοδότης πρέπει να συνομιλεί με τους υπαλλήλους του. Αλλά οι συνομιλίες να περιορίζονται αυστηρά στο πως θα λύσουν τα δικά τους προβλήματα. Δεν γίνεται να αναγνωρίζεται μεν πως το κράτος εργοδότης δεν μπορεί να πληρώνει, και αντί να διερευνά εξοικονομήσεις, να ψάχνει νέους φόρους κατανάλωσης ή εισφορές από το σύνολο των πολιτών, οι οποίοι φυσικά καμιά υποχρέωση έχουν να συντηρήσουν τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων.

θα δέχονταν οι δημόσιοι υπάλληλοι να μοιραστούν τον μισθό τους μαζί με εμένα ή οποιονδήποτε άλλο εργαζόμενο του ιδιωτικού τομέα που υπόκειται σε μειώσεις ή ακόμα πλήρη απώλεια μισθού λόγω παττίσματος των ιδιωτών εργοδοτών;

 

Σε όλο σχεδόν τον κόσμο οι οικονομίες είναι λίγο πολύ ελεύθερες, τα κράτη έχουν ποικίλες λειτουργίες, έχουν και ρόλο στην παραγωγή, και άρα στην αγορά εργασίας. Η ορθή διαχείριση μιας χώρας προϋποθέτει το ξεκαθάρισμα πως ο υπέρτατος ρόλος του κράτους είναι η διασφάλιση καλής διαχείρισης της οικονομίας.  Διαχείριση όλου του πλαισίου της οικονομίας, και διασφάλιση των συμφερόντων του συνόλου των πολιτών. Οι εργασιακές σχέσεις του μεγαλύτερου εργοδότη με τους υπαλλήλους του είναι απλώς ένα υποσύνολο των ζητημάτων που πρέπει να δεχθούν αυτή την διαχείριση.