Οικονομία: επιτέλους φώς;

 

 

Είναι πολύ δύσκολο να το ισχυριστεί κάποιος αυτό. Για δυο κυρίως λόγους:

 

1. Η πολύ κακή διαχείριση που έκανε μέχρι τώρα η κυβέρνηση Χριστόφια για το ζήτημα αυτό, καταβαράθρωσε την εμπιστοσύνη και την αισιοδοξία. Το βασικό λάθος της κυβέρνησης είχε να κάνει με την αδυναμία της να συμπεριφερθεί βάσει των κανόνων της αγοράς. Ο πρόεδρος δεν εξελέγη με μανιφέστο την αλλαγή του πολιτικοοικονομικού μας συστήματος. Εξελέγη με στόχο τη διαχείριση του. Και για να γίνει αυτό δεν μπορούσε να κάνει ό,τι ήθελε. Όφειλε να ακολουθήσει τους κανόνες. Συνέπεσε και η μεγάλη παγκόσμια κρίση, και βασικά οδηγηθήκαμε με μαθηματική ακρίβεια στην πτώχευση. Η πορεία αυτή ήταν τόσο ξεκάθαρη εδώ και τόσο καιρό, που  σε κάνει να διερωτάσαι γιατί κάποιοι επέλεξαν να μην τη δουν. Εννοείται, πως οι αφορούσες το εσωτερικό οικονομικό μέτωπο παράμετροι της κρίσης που αντιμετωπίζουμε δεν ήταν δημιουργία της παρούσας κυβέρνησης. Της κλήρωσε όμως η διαχείριση.

 

 

2. Ο δεύτερος λόγος είναι πολύ πρακτικός. Χρειαζόμαστε λεφτά, πολλά λεφτά (πάνω από 2 δις Ευρώ) τους επόμενους λίγους μήνες. Αυτά θα καλύψουν το υπόλοιπο του προϋπολογισμού (κυρίως τους μισθούς, αφού φαίνεται πως όλα τα άλλα θεωρούνται πλεον δευτερεύοντα), το έλλειμμα, αλλά και τις ανάγκες αναχρηματοδότησης των δανείων που λήγουν. Τα απαγορευτικά, πέραν του 10% επιτόκια που υπάρχουν στις αγορές κάνουν την επιλογή του ανοικτού δανεισμού ανέφικτη, και άρα είναι πολύ πιθανή μια αδυναμία του κράτους να πληρώσει. Με απλά λόγια: πάττισμα. Ο μηχανισμός του δανεισμού μπορεί μόνο να ανοίξει αν καταφέρει η κυβέρνηση με τη βουλή να εγκρίνουν επιπρόσθετα μέτρα για τα δημόσια οικονομικά, που να ορθολογίζουν τις δαπάνες, και να κάνουν τον ισολογισμό του κράτους βιώσιμο.

 

Οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών με κάνουν να βλέπω πιο αισιόδοξα τα πράγματα. Η ψήφιση τελικά του πρώτου πακέτου από τη βουλή ήταν το πρώτο βήμα. Που άφησε τα κακά του σημάδια: τον αγώνα κύρους μεταξύ κυρίως της ΠΑΣΥΔΥ και κάποιων βουλευτών, που κάνει το επόμενο βήμα να φαίνεται πιο δύσκολο. Να σημειώσω εδώ και τις εμπρηστικές δηλώσεις του Νικόλα Παπαδοπούλου, ο όποιος την επόμενη της ψήφισης ένοιωθε την ανάγκη να συνεχίσει να ρίχνει πέτρες, ενώ κανονικά θα έπρεπε να έβαζε τα όπλα κάτω μέχρι τον επόμενο γύρο. Δεν με ενδιαφέρει αν θα νικήσει ο Νικόλας ή ο Χατζηπέτρου: με ενδιαφέρει να υπάρξει θετικό αποτέλεσμα.

 

Και ενώ οι συντεχνίες έδειξαν αρχικά πως θα αντιδρούσαν έντονα στην μεγαλύτερη αύξηση της συνεισφοράς των δημοσίων υπαλλήλων στα ταμεία συντάξεως τους, φαίνεται πως τελικά δεν θα κάνουν οποιεσδήποτε κινητοποιήσεις.

 

Αν αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι αντιλαμβάνονται πως βρίσκονται εν αδίκω, και δεν είναι φρόνιμο να προκαλούν, το χαιρετίζω με όλη μου την καρδιά! Παρ’ όλα ταύτα όμως, η συμπεριφορά τους είναι υπεύθυνη, σοβαρή, και αξίζει συγχαρητηρίων – μέχρι το πακέτο Β φυσικά!

 

Το περίγραμμα για το πακέτο Β, παρουσιάστηκε από τον υπουργό οικονομικών κ. Κίκη Καζαμία. Αν δουλέψει πάνω του, είναι δυνατόν να το κάνει ένα οξύτατο εργαλείο εκσυγχρονισμού και ορθολογισμού των δημοσίων οικονομικών, και ειλικρινά πιστεύω πως έχει τη θέληση να το κάνει. Η αλήθεια είναι πως ο κ. Καζαμίας, παρ’ ότι σαφέστατα ΑΚΕΛικός παρά τεχνοκράτης, κατέχει φαίνεται την τέχνη της πειθούς, γνωρίζει πάρα πολύ καλά τους κανόνες του παζαρκού, και κατάφερε να σπρώξει τα πράγματα με πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς από τον προκάτοχο του. Δεν είναι υπερβολή να αναφέρω πως οι πρώτες ενέργειες του κ. Καζαμία έχουν χαιρετισθεί από τον οικονομικό κόσμο, προσφέροντας μια πολύ ευχάριστη νότα θετικής ενέργειας και αισιοδοξίας.

 

Διαισθάνομαι και κάτι άλλο: μια αποστασιοποίηση του προέδρου Χριστόφια από τα των οικονομικών. Δεν γνωρίζω αν αυτό οφείλεται στο γνώθι σαυτόν του πρόεδρου, ή σε όρους που έβαλε ο ίδιος ο κ. Καζαμίας, αλλά αν αυτή η αποστασιοποίηση αληθεύει, τότε ο πρόεδρος έκανε τη σωστή κίνηση, που έχει  ήδη δημιουργήσει κάποια θετικά δεδομένα. Ας ελπίσουμε πως θα προχωρήσει και το επόμενο, πιο τολμηρό ελπίζω πακέτο, και τότε ίσως έχουμε ξεπεράσει τον πάτο. Δεν θεωρώ πως οι οίκοι αξιολόγησης θα μας πουν αμέσως μπράβο, και θα μας βάλουν στα τρία Α, αλλά θα είναι πολύ σημαντικό να σημειωθεί σε πρώτη φάση η θετική προοπτική. Τότε θα είναι δυνατόν να επιτευχθούν και κάποιοι δανεισμοί από τις αγορές, με πιο ρεαλιστικά επιτόκια.

 

Εξαιρετικά θετικά μηνύματα έδωσε στο παζάρι και η ανακοινωθείσα συγχώνευση της τράπεζας Άλφα με την Eurobank. Η πράξη αυτή εκτός από τις θετικές συνέπειες που θα έχει στους μετόχους του νέου σχήματος, ως επίσης και στο τραπεζικό σύστημα γενικότερα, έχει ήδη σκορπίσει την αισιοδοξία στα χρηματιστήρια μας. Οι τιμές των μεγάλων τραπεζών έκλεισαν σήμερα  με 20% άνοδο, χωρίς πωλητές(!), θυμίζοντας μέρες του 1999, όταν η εξαγορά της τότε Interamerican από τη Λαϊκή Ασφαλιστική, προκάλεσε την έκρηξη του χρηματιστηρίου. Ελπίζω να γίναμε σοφότεροι τώρα. Οι αγορές είναι μεν ανίκητες, αλλά το έγκαιρο φρενάρισμα της απληστίας πάντα είναι χρήσιμη κίνηση.

Εννοείται, πως οι εξελίξεις πιθανόν να επιταχυνθούν τώρα, με πρωταγωνιστές άλλες τράπεζες, που πρέπει ήδη να συζητούν διάφορα. Χαρακτηριστικά αναφέρω πως με τις σημερινές τιμές, η Λαϊκή αγοράζεται αν έχει κάποιος Ρώσος μόλις λίγο παραπάνω από μισό δις ευρουλάκια.

Να αναφέρω τέλος και τις διεθνείς συνθήκες: η Ευρώπη έχει δρόμο μπροστά της, αλλά έχει εκφράσει θέληση για να σώσει το ευρώ της, μια μετά την άλλη οι χώρες προσπαθούν να διορθώσουν τους ισολογισμούς τους (η Ελλάδα παραμένει πεισματικά ο πολύ αδύνατος κρίκος), οι αμερικάνοι ξεπέρασαν την «Ειρήνη», συμφώνησαν λίγο πολύ για τα δημοσιονομικά τους, οι μετοχές ανεβαίνουν, ο χρυσός πέφτει, ε, υπάρχουν αρκετές ενδείξεις πως αυτή η κρίση φαίνεται να ξεπερνιέται.

Μέχρι την επόμενη φυσικά.