Περί «ηθικής» στην παρούσα πολιτική συγκυρία.

Θέτω τη λέξη εντός εισαγωγικών, γιατί  η έννοια της «ηθικής» είναι και ντε φάκτο ελαστική, αλλά είναι επίσης και μια έννοια, ή σειρά εννοιών και ιδεών, που κατά καιρούς χρησιμοποιήθηκαν για να καταπνίξουν ή να καταπιέσουν ιδέες και ανθρώπους  που βρίσκονταν σε αντίθεση με το όποιο κατεστημένο.

Σε κάθε περίπτωση όμως αν δεν έχουμε κάποιους βασικούς κανόνες, δεν είναι δυνατόν να πούμε πως έχουμε ένα τουλάχιστον ώριμο (δεν χρησιμοποιώ τα επίθετα έντιμο ή υπεύθυνο), πολιτικό σύστημα. Κάποιους κανόνες θέλουμε που θα μπορούσαμε να περιγράψουμε με τον αγγλοσαξονικό όρο «συμφωνία κυρίων».

Η «ηθική» αυτή λοιπόν, αφορά και τις δυο πλευρές: και κυβέρνηση και αντιπολίτευση.

Ο πρόεδρος Αναστασιάδης εξελέγη με δυο εντολές: να διαχειριστεί την κρίση στην οικονομία και να λύσει το Κυπριακό. Δεν είναι του παρόντος να ασχοληθώ με το πρώτο κομμάτι, αλλά για το Κυπριακό, θυμίζω πως η διαδικασία είχε ξεκινήσει έχοντας απέναντί μας με τον Έρογλου αλλά  σύντομα ο πρόεδρος και όλοι οι Κυπραίοι είχαμε την τύχη να δούμε τον Μουσταφά Ακιντζί ως ηγέτη της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Αυτό όπως και να το δει κάποιος έκανε θετική διαφορά, και ανέβασε τον πήχη αναφορικά με την υποχρέωση πλέον των δυο ηγετών να οδηγήσουν στη λύση του ένα σοβαρό πρόβλημα πολλών δεκαετιών.

Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω τα διαδικαστικά στην πορεία των συνομιλιών, η κορύφωση των οποίων θα γίνει τις επόμενες 2-3 βδομάδες. Οι διαρροές περιγράφουν συνήθως θετικά τα πράγματα ενώ ο πρόεδρος φαίνεται να είναι αποφασισμένος να καταλήξει σε ένα ικανοποιητικό σχέδιο. Ναι, κατά καιρούς ακούστηκαν παράπονα για την ταχύτητα των συνομιλιών και κωλυσιεργία της δικής μας πλευράς.  Δεν γνωρίζω αν αυτό είναι αληθινό, ενώ σε αυτό το κείμενο δε βλέπω το λόγο να ασχοληθώ πολύ με την τουρκοκυπριακή πλευρά. Ασχολήθηκα περισσότερο με αυτούς στο πρόσφατο κείμενο για τις εγγυήσεις.

Το θέμα είναι πως η διαδικασία επίλυσης του κυπριακού δεν είναι μόνο τα όσα θετικά (ας πούμε και ας ελπίσουμε) γίνονται εντός τις αίθουσας στο παλιό αεροδρόμιο Λευκωσίας.  Η διαδικασία περιλαμβάνει τη συνολική απόδοση της ομάδας που διαπραγματεύεται από τη μια και προετοιμάζει από την άλλη τον κόσμο για να είναι σε θέση να εκτιμήσει ορθά το επόμενο σχέδιο λύσης.  Εδώ δυστυχώς έχουμε θέμα, αφού πολλές φορές οι δηλώσεις του προέδρου και των συνεργατών του δεν ομονοούν, άλλες φορές διαπιστώνουμε αντιφάσεις μεταξύ τους, στοιχεία που δεν βοηθούν. Πέραν τούτου, η διαδικασία προετοιμασίας της κοινής γνώμης είναι δυστυχώς ανύπαρκτη. Ούτε η κυβέρνηση ούτε τα δυο σοβαρά κόμματα που στηρίζουν τη διαδικασία κάνουν αρκετά, ευρισκόμενα τον περισσότερο καιρό σε άμυνα. Ναι, η στάση του ΑΚΕΛ που βρίσκεται στην αντιπολίτευση είναι εξαιρετικά υπεύθυνη και ελπίζω να πάει μέχρι το τέλος, ενώ θετική είναι και η στάση του επίσημου ΔΗΣΥ αφού ο Αβέρωφ και σημαντικά στελέχη εκφράζονται συνήθως θετικά. Δεν είναι όλοι όμως το ίδιο, ενώ είναι γνωστό πως πολλά στελέχη του ΔΗΣΥ δεν πρόσκεινται θετικά στη λύση. Ξεχνά κανείς πως ο πλέον γραφικός τύπος των τελευταίων μηνών, ο Χρίστος Ρότσας ήταν υποψήφιος βουλευτής  του ΔΗΣΥ;

Που έγκειται λοιπόν η «ηθική» για την κυβερνητική πλευρά; Στην καλόπιστη ολοκλήρωση της διαδικασίας των συνομιλιών με στόχο την εξασφάλιση όσο το δυνατόν καλυτέρων και περισσότερων πλεονεκτημάτων για την πλευρά μας – αυτός πρόεδρε, είναι ο μόνος δρόμος, και οποιεσδήποτε εναλλακτικές σκέψεις *δεν* είναι παραγωγικές. Η «ηθική» έχει επίσης να κάνει με την παρουσίαση, ανάλυση και στήριξη του σχετικού σχεδίου λύσης,  με τρόπο αντικειμενικό που να αντανακλά την προσπάθεια και τους στόχους του πρόεδρου και της πλευράς μας.  Ο συνειρμός εδώ, είναι φυσικά σαφής: Τάσσος Παπαδόπουλος, ο πρόεδρος που δεν έκανε καλά τη δουλειά του, ο πρόεδρος που είτε συνειδητά είτε λόγω ικανοτήτων δεν κατάφερε να φέρει ένα αρκετά καλό σχέδιο (αλλά πάντως προς τη σωστή κατεύθυνση) , ενώ ο ίδιος δαιμονοποίησε την αποτυχία του με τρόπο που απεκδυόταν οποιασδήποτε ευθύνης.  Κάτω από τις συνθήκες εκείνες, το 24% του ΝΑΙ στο δημοψήφισμα του 2004, είναι και εκπληκτικά θετικό ποσοστό, αλλά και βάση για να κτιστεί η πλειοψηφία του ΝΑΙ στο επόμενο δημοψήφισμα.

Ο πρόεδρος φυσικά δεν παίζει μόνος του. Έχει απέναντι του μια αντιπολίτευση η οποία με τις ιδιαιτερότητες ή ακόμη και αδυναμίες του πολιτικού μας συστήματος, νοιώθει πως μπορεί να έχει τον καλύτερο από δύο κόσμους: να κάνει πρωταθλητισμό στη συνθηματολογία και να μην αφήνει τίποτα να γίνει, αφού όπου υπάρχει η ανάγκη της θετικής ψήφου της βουλής, η υπεύθυνη» αντιπολίτευση είτε διυλίζει την όποια απαραίτητη αλλαγή είτε την απορρίπτει παντελώς εξυπηρετώντας αισχρά μικροπολιτικά συμφέροντα, στερώντας ταυτόχρονα από τη χώρα τον απαραίτητο εκσυγχρονισμό. Στο κυπριακό η υπό αναφοράν αντιπολίτευση δεν περιλαμβάνει  το ΑΚΕΛ.  Ο ούτω καλούμενος «ενδιάμεσος χώρος», αλλά στην πραγματικότητα μια σειρά κομμάτων που αλλού θα περιγράφονταν ως άκρα δεξιά, (το ΕΛΑΜ έχει τις ίδιες απόψεις μαζί τους και όλοι συμφωνούν πως είναι άκρα δεξιά), θεωρεί πως έχει λόγο για τη λύση του κυπριακού περισσότερο από τους άλλους. Αυτά το κόμματα λειτουργούν με τρόπο καθαρής υπονόμευσης των συμφερόντων της χώρας μας. Γνωρίζω πως η λέξη υπονόμευση δεν είναι ελαφριά και ανώδυνη, αλλά ναι, ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ, Οικολόγοι, ΣΥΜΠΟΛ, Αλληλεγγύη  υπονομεύουν συνειδητά τη χώρα μας. Γνωρίζουν όλοι πως η συμφωνημένη διαπραγματευτική διαδικασία και το συμφωνημένο τέλος, η ΔΔΟ δηλαδή, είναι κάτι που αφορά όλους τους προέδρους της Κυπριακής Δημοκρατίας, αφορά όλα τα κόμματα, πλην εσχάτως ΕΔΕΚ και ΕΛΑΜ, είναι μια διαδικασία στηριζόμενη και επιδιωκόμενη από όλη τη διεθνή κοινότητα και όμως κάνουν πως δεν υπάρχουν αυτά.  Οι αιτιάσεις υπονόμευσης αυτής της διαδικασίας με τρόπο μάλιστα που θα μπορούσε να περιγραφεί από τραγικός μέχρι παλαβός, δεν είναι προς όφελος της Κύπρου. Η ευφάνταστη  ιδέα να μεταφερθούν οι διαπραγματεύσεις στη βουλή(!!!), η ιδέα να γίνονται οι διαπραγματεύσεις περίπου σε απ’ ευθείας μετάδοση, η άρνηση να δεχτούμε κοινό ανακοινωθέν (πριν καν ξέρουμε αν υπάρχει λόγος να γίνει κάτι τέτοιο), η εναντίωση στην τριμερή (πριν να ξέρουμε καν αν θα γίνει), δεν είναι έκφραση άποψης: είναι υπονόμευση της Κυπριακής Δημοκρατία και  κακίστως νοούμενη υπηρεσία προς την παρτίδα.

Η αντιπολίτευση οφείλει να ακολουθήσει τους δικούς της «ηθικούς» κανόνες: ο δρόμος προς τη ΔΔΟ είναι η μόνη εντολή που είχαν όλοι οι διαπραγματευτές της πλευράς μας, άρα είναι άκυρη η όποια αναφορά λέει πως «εγώ δεν θέλω ΔΔΟ». Οφείλουν να αφήσουν τη διαδικασία να εξελιχθεί και να ολοκληρωθεί. Αυτή είναι η μόνη εφικτή λύση που μπορεί να γίνει αποδεκτή και από τις δυο πλευρές. Η διαδικασία δε θα φέρει ένα τελεσίγραφο, η διαδικασία θα οδηγήσει σε ένα νέο σχέδιο λύσης. Αν φτάσουμε εκεί, όλοι έχουμε χρέος να το μελετήσουμε και να κρίνουμε. Να κρίνουμε το *τελικό* πακέτο, όχι όλα τα ανοικτά επί του παρόντος θέματα, όχι τα θέματα που μπορεί να βρίσκονται μεν  κοντά σε συμφωνία αλλά μπορεί και να αλλάξουν. Η εύκολη συστηματική κριτική και η ισοπεδωτική συνθηματολογία δεν θυμίζει υγιή και υπεύθυνη πολιτική σκέψη!

Αν απορρίπτουν ολοκληρωτικά τη ΔΔΟ ας δοκιμάσουν να πάρουν εντολή για κάτι εναλλακτικό στις επόμενες εκλογές, τώρα δεν έχουν κανένα δικαίωμα να ζητούν ανατροπή μιας υπό εξέλιξη διαδικασίας, για την οποία φυσικά και πολύ βολικά δεν έχουν και δεν θα χρεωθούν οι ίδιοι την ευθύνη.

Να αφήσουν λοιπόν  τη διαδικασία να ολοκληρωθεί, λογικά θα έπρεπε όλοι να εύχονται να έρθει το καλύτερο δυνατόν σχέδιο, να αφήσουν τον πρόεδρο και την ομάδα του, μαζί με τον Μουσταφά Ακιντζί να το παρουσιάσουν και μετά θα κρίνουμε  όλοι, θα αποφασίσουμε όλοι και θα πρέπει να αναλάβουμε και τις ευθύνες μας όλοι.