Kucuk Erenkoy – Αγία Μαρίνα Καλογραίας.

Η Αγία Μαρίνα είναι μια τοποθεσία στην βόρεια ακτή της Κύπρου, αρκετά ανατολικά της Κερύνειας, μεταξύ Καλογραίας και Ακανθούς. Ήταν κατ’ ακρίβειαν ένας οικισμός όπου πήγαιναν το καλοκαίρι για μπάνιο και ξε-καλοκαίριασμα οι κάτοικοι της Κυθρέας, του Μαραθόβουνου, του Λευκόνοικου και άλλων μεγάλων χωριών νοτίως του Πενταδακτύλου.

Οι μαρτυρίες της συζύγου που ήταν τότε μικρό παιδί, λένε πως ηλεκτρικό ρεύμα δεν υπήρχε, υπήρχαν κάποιες κάμαρες που ενοικίαζαν ολόκληρες οικογένειες για μεγάλη περίοδο το καλοκαίρι, ενώ απ’ ό,τι επίσης θυμάται έντονα, υπήρχαν στην περιοχή μποστάνια και φρέσκα λαχανικά. Η βόρεια πλευρά του Πενταδάκτυλου αναβλύζει ακόμα νερό σε ένα δυο μέρη.

Πήγαμε μαζί για πρώτη φορά λίγο μετά που άνοιξαν τα καντζέλια το 2003. Ήταν σχετικά εύκολη δουλειά για την κυρία να βρει το μέρος, αφού οι δρόμοι είχαν μείνει οι ίδιοι για πάνω από 30 χρόνια.

Ήταν δυσκολότερο να βρει τη ζωή που είχε αφήσει σε εκείνα τα μέρη.

Από τότε είχαμε πει πολλές φορές να ξαναπάμε, η σκέψη ήταν να πάνε μαζί και τα αδέλφια της συζύγου, να ψάξουν μαζί για το κοινό τους παρελθόν. Δεν τα καταφέραμε, αφού προφανώς το παρόν είναι πλεον για όλους πιο σημαντικό.

Η περιοχή ανατολικά της Κερύνειας άλλαξε πολύ τα τελευταία πέντε χρόνια. Εκατοντάδες αν όχι χιλιάδες κουφάρια εξοχικών κουτιών χάσκουν ατέλειωτα, πνιγμένα στα αγριόχορτα της φύσης της Κύπρου, μάρτυρες του αδίκου, αλλά κυρίως του ενδημικού χαρακτηριστικού του μικροσυμφέροντος και της απληστίας του Κυπρίου.

Άλλος θα έλεγε πως είναι κομμάτια ενός ονείρου για το οποίο θα ταίριαζε πάρα πολύ ο χαρακτηρισμός «ψευδό –όνειρο» αυτή τη φορά, ενός ονείρου που έπλασαν κάποιοι μετά τα γεγονότα του 2004.

Το άλυτο όμως Κυπριακό, όχι μόνο κάνει δύσκολη την θύμηση της γραμμής της ζωής για πολλούς ζώντες Κυπραίους, κάνει επίσης και τα παλάτια, ή έστω τα εξοχικά κουτιά που κτίζονται στην άμμο κακά, πολύ κακά.

Πέραν των τουριστικών κουφαριών, υπάρχει τώρα και δρόμος, πολύ καλός δρόμος που κατευθύνεται με πολλή αυτοπεποίθηση ανατολικά, όσο φτάνει το μάτι σου. Το ένστικτο ήταν αλάθητος οδηγός. Μας διέταξε να βγούμε από τον κύριο δρόμο στο καταλληλότερο σημείο. Σε ελάχιστα λεπτά είδαμε από μακριά τον κόλπο της Αγίας Μαρίνας.

Αγία Μαρίνα Καλογραίας 1

Αν τον δείτε από το Google Maps, θα δείτε μια γεωγραφική περιοχή μικρότερη, αλλά παρόμοια με το Ακρωτήρι της Λεμεσού, η οποία εκτείνεται προς βορράν. Θα δείτε και κάτι παράλληλες γραμμές περίεργων βράχων να εφάπτονται της ακτής, οι οποίες φαίνονται ακόμη και στις δορυφορικές φωτογραφίες:

Αγία Μαρίνα Καλογραίας 2

Βράχοι 1

Ενώ ο οικισμός που βρίσκεται ανατολικότερα έχει αναπτυχθεί και σίγουρα πλεον μετρά ως ένα μικρό χωριό, δεν φαίνεται να υπάρχει ακόμη τουριστική ανάπτυξη στο μέρος.

Που προσφέρεται για γαλήνιο κολύμπι σε συνθήκες – κυριολεκτικά – απόλυτης μοναξιάς:

Κολύμπι

Ακόμα σηκώνει εξερεύνηση και φωτογράφηση, πολλή φωτογράφηση.

Δόντια

Καρδούλα

Βράχοι 2

Βράχοι 3

Στην άκρη του κόλπου υπάρχει και ένα στέκι: Sea Breeze, και είναι όνομα και πράμα αφού με την τόση ζέστη του Αυγούστου, καταφέραμε να φάμε χωρίς να ιδρώσουμε. Το μέρος υπερβολικά απλό. Δε θα περνούσε με καμιά δύναμη τα HACCP και λοιπές δυσκολίες που έχουν οι παραδοσιακές μας ταβέρνες. Ήταν κάτι σαν τα τίμια κεντρούθκια της Πάφου  και της Πόλης πριν από 20-25 χρόνια – πριν να τα μεταλλάξει η απληστία.

Το μαγαζί το διαχειρίζονται τους τελευταίους μήνες,  όπως μας είπαν,  δύο επικούθκια. Ήρθαν μωρά με την οικογένεια τους στην Κύπρο το 1993.

Αποτελούσαν προφανώς μέρος του δεύτερου μεγάλου κύματος των εποίκων. Ήταν λίγο μετα  που ο Βασιλείου είχε καταφέρει για πρώτη φορά να γωνιάσει τους Τούρκους, αλλά ο Κληρίδης ήθελε να γίνει πρόεδρος και τα έκαμε του ΔΗΚΟ.

Ο εξυπνότερος Κύπριος πολιτικός, ο Ντενκτάς, σκέφτηκε πως τότε την είχε μεν γλυτώσει, αλλά ίσως οι ελληνοκύπριοι καταφέρουν κάποτε να πάρουν το επάνω χέρι ξανά.

Γιατί να μην τους κάνει δυσκολότερη τη ζωη λοιπόν;

Μέχρι να εμπνευστεί από τον Σημίτη ο Κληρίδης και να ξαναγωνιαστεί η Τουρκία, ο Ντενκτάς έκανε τη δουλειά του, και είχε ανεβάσει τον πληθυσμό του βορρά κατά πολλές δεκάδες χιλιάδες Τούρκους.

Τα επικούθκια μας σέρβιραν τσιπούρα τηγανισμένη με ένα φύλλο δάφνης μέσα της, που έδιωχνε εντελώς την τηγανίλα.

Δεν είχε άλλους πελάτες το μαγαζί. Για λίγο όμως μας έκανε παρέα μια ομάδα άσπρων φίλων που γυρνούσε πάνω από τον κόλπο.

Άσπρα Πουλιά

Μαζί με το ψωμί μας είχαν φέρει και ένα είδος βουτύρου που εκτίμησε πολύ η ειδική σε νέες γεύσεις κυρία.

-Πως τον κάνετε ρωτάει;

-Με γάλα, από τις αγελάδες, και μας δείχνουν μια μικρή μάντρα πιο πέρα.

Στην αναχώρηση μας φίλεψαν με ένα μικρό ττάππερ γεμάτο από τον απόλυτα παχυντικό – είμαι σίγουρος –  ψευδό – βούτυρο.

Για λίγο ακολουθήσαμε τον παλιό δρόμο. Και βρήκαμε και παλιά σημάδια:

Ταπέλλα τότε

Εκεί χώριζαν οι επαρχίες Κερύνειας και Αμμοχώστου πριν το 1974. τώρα χωρίζουν λίγα μέτρα πιο κάτω:

Ταπέλλα τώρα

Πάντως, οφείλω να αναφέρω πως η δεύτερη ταμπέλα ήταν μάλλον αυθαίρετη. Η πρώτη βρισκόταν σε μια ποταμωσιά, και συνεπώς είχε μια πιο λογική θεση.

Η αναζήτηση της θέσης της λογικής είναι πάντα δύσκολο καθήκον στο ξερονήσι μας.

…………………………………..

Πολύς λόγος γίνεται για τις διπλές ονομασίες, για τις νέες ονομασίες που έδωσε ο Ντενκτάς στα μέρη μας στον βορρά. Θυμάμαι τον ενθουσιασμό του 2003-4 όταν προσπαθούσαμε να μάθουμε, να γνωρίσουμε τόπους και ανθρώπους και ήταν έντονη η παρατήρηση πως οι παλιότεροι τουλάχιστον αγνοούσαν τα «νέα» ονόματα, και τα χωριά τα έλεγαν όπως τα γνώριζαν πριν τον εκτουρκισμό των ονομάτων τους.

Τώρα αυτό όσο πάει και χάνεται – και δεν είναι παράξενο.

Η Αγία Μαρίνα όμως της δεκαετίας του 60 και μέχρι το 1974 ήταν κάτι εντελώς διαφορετικό από αυτό που υπάρχει σήμερα. Και ποιοτικά και ποσοτικά. Δεν μου φαίνεται συνεπώς ιδιαίτερα αιρετικό να γράψω πρώτο το Τουρκικό όνομα με το οποίο αναγνωρίζουν το μέρος οι σημερινοί του κάτοικοι.

Και κάτι άλλο. Erenkoy ονομάζουν οι Τούρκοι αυτό που λέμε εμείς Κόκκινα στην Τηλλυρία. Για το λόγο αυτό ονόμασαν την Γιαλούσα Yeni (Νέο) Erenkoy, αφού το χωριό αυτό κατοικήθηκε από τουρκοκύπριους των Κοκκίνων και της Τηλλυρίας.

Kucuk σημαίνει μικρό. Ναι, η περιοχή είναι μικρή.