Δραχμή ή μη δραχμή;

Στο σημείο που φτάσαμε, οφείλω να πω ότι τίποτα δεν θα με εκπλήξει από τις εξελίξεις στην Ελλάδα.  Ο Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ δείχνουν να συναισθάνονται την κρισιμότητα της κατάστασης, αλλά κάνουν πράγματα που θα έπρεπε να είχαν γίνει μήνες πιο πριν. Αν ήμουν ξένος παρατηρητής πάντως, θα ένοιωθα πιο ασφαλής στα στιβαρά χέρια του Ευάγγελου Βενιζέλου παρά στα χέρια του Γιώργου Παπανδρέου ο οποίος έδειξε μεν πως θέλει να οδηγήσει τη χώρα στην ανάκαμψη, αλλά δεν έχει πάντα το μυαλό του καθαρό. Το ζήτημα με το δημοψήφισμα άνκαι εκ πρώτης όψεως μου είχε φανεί καλή ιδέα, ήταν τελικά μια κακή επιλογή κάτω από τις περιστάσεις.

Από την άλλη πλευρά έχουμε τη Νέα Δημοκρατία με ένα αρχηγό που φωνάζει πως είναι ανεπαρκής και μικρός, πολύ μικρός. Ναι, θέλει να γίνει πρωθυπουργός ο Αντωνάκης, αλλά κάτσε τη μπάλα χαμαί μεγάλε. Πρέπει να υπάρχει χώρα για να την κυβερνήσεις πρώτ’ απ’ όλα.

Τα δυο κόμματα βλαστάρια της ΝΔ, ο Καρατζαφέρης και η Ντόρα δείχνουν – για τους δικούς τους λόγους- πως είναι πιο υπεύθυνα και συναινετικά.

Τα κόμματα της δογματικής αριστεράς δεν έχουν πραγματικά υπόθεση. Μια σκέτη καταστροφολογία, μια πλήρης άρνηση και να βοηθήσουν την κατάσταση, αλλά και να αναγνωρίσουν το δραματικό χαρακτήρα των συγκυριών. Και φυσικά πλήρης άρνηση να κάνουν οποιαδήποτε εποικοδομητική πρόταση. Η περίοδος αυτή θα μείνει στην ιστορία τους ως ένας θρίαμβος της κενολογίας και των ανέξοδων συνθημάτων.

Μέσα σε αυτό το μπάχαλο, όσοι έλληνες επιλέξουν να μην μεταναστεύσουν, ίσως να βρεθούν αντιμέτωποι με τρελά πράγματα.

Υπάρχει πιθανότητα να ξαναδούμε τη δραχμή στην Ελλάδα; Πολλοί αρθρογράφοι καταπιάνονται στον Κυριακάτικο τύπο με το ζήτημα. Ο Γιώργος Δίκαιος στον Φιλελεύθερο είναι ξεκάθαρος, και εισηγείται την επαναφορά της δραχμής ως της μόνης λύση. Η δραχμή θα δώσει στην Ελλάδα το συγκριτικό πλεονέκτημα της υποτίμησης.

Ναι, λέει ο Μάριος Μαυρίδης, πάλι στο Φιλελεύθερο, αλλά επιστροφή στη δραχμή θα σημαίνει αφερέγγυα χώρα, θα σημαίνει πληθωρισμό, θα σημαίνει πιθανότητα κυκλοφορία και του ευρώ παράλληλα με την εξ αντικειμένου αδύνατη νέα δραχμή, και τρέχα γύρευε.

Ο Γιώργος Βασιλείου σε συνέντευξη στην Καθημερινή λίγο πολύ συμφωνεί με τον Μαυρίδη, και προσθέτει το αυτονόητο μεν, αλλά σκληρό δεδομένο που προσπαθούμε να αγνοούμε: σε οποιοδήποτε σενάριο χειροτέρευσης, η Κύπρος θα έχει πρόβλημα. Από την άλλη θεωρεί όμως πως η επιστροφή στη δραχμή είναι πλεον απομακρυσμένη.

Το γεγονός πως το πρόβλημα της Ελλάδας είναι και κυπριακό, αλλά και πανευρωπαϊκό είναι η ουσία της υπόθεσης. Και για να ξεπεραστεί το πρόβλημα, πέραν των σημαντικών αποφάσεων που πρέπει να παρθούν στην Ελλάδα, πρέπει να λάβουμε και εμείς τα μέτρα μας. Ο προϋπολογισμός δεν πέρασε ακόμη, υπάρχει χρόνος, οι τράπεζες πρέπει να δουν τα των οίκων τους. Οι συντεχνίες πρέπει να παύσουν να ονειρεύονται.

Σε όλο αυτό το ρευστό περιβάλλον, εκείνο που με προβλημάτισε περισσότερο είναι η ξαφνική φυγή του Βγενόπουλου από τη Λαϊκή, την πλεον εκτεθειμένη σε κινδύνους Κυπριακή τράπεζα. Φοβάμαι πως κάτι κακό παίζει εκεί…

Σημειώστε πως η χρηματιστηριακή αξία της Λαϊκής με το κλείσιμο της Παρασκευής ήταν μόνο 362 εκατομμυριάκια ευρώ…

 

 

 

 

 

 

1.Διαγραφή χρέους και επιστροφή στη δραχμή σήμερα

 

Του Γεώργιου Δίκαιου *

Πολλά έχουν γραφτεί και ακόμα περισσότερα έχουν ειπωθεί για το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία. Αυτό το οποίο ξεκίνησε σαν ένα απλό πρόβλημα βραχυπρόθεσμης ρευστότητας, μετατράπηκε σε μία συστημική κρίση της ελληνικής οικονομίας η οποία έχει καταντήσει παράδειγμα προς αποφυγή για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι επομένως απαραίτητο να ληφθούν μέτρα τα οποία θα αποκαταστήσουν την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας με το λιγότερο δυνατό κόστος για τον ελληνικό λαό.

Η ελληνική οικονομία θα καταστεί ελκυστική έναντι των υπολοίπων οικονομιών μόνο όταν αποκτήσει κάποιο συγκριτικό πλεονέκτημα. Υπό τις

παρούσες συνθήκες το μόνο συγκριτικό πλεονέκτημα το οποίο μπορεί να συμβάλει στην επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας είναι ένα ανταγωνιστικό νόμισμα, όπως η δραχμή, στην οποία και πρέπει να επιστρέψει.

Η Ελλάδα έχει εισέλθει σε μία οδυνηρή περίοδο αυτοκαταστροφής. Κάθε μέτρο για να σωθεί η χώρα οδηγεί την οικονομία σε επιδείνωση αντί για

βελτίωση. Η αρχική προσπάθεια εξυπηρέτησης του χρέους, μέσω της αύξησης των φόρων και της μείωσης των δαπανών, οδήγησε στην εξαφάνιση της ρευστότητας και στη συνεπαγόμενη μείωση των εταιρικών κερδών. Επακόλουθο αυτής της χρηματοπιστωτικής συρρίκνωσης ήταν η αποεπένδυση της οικονομίας και η αύξηση της ανεργίας σε επίπεδο καταλυτικό για τον ελληνικό λαό. Δυστυχώς, η ελληνική κυβέρνηση, μη έχοντας καταφέρει κάτι σημαντικό, αποφάσισε ότι ο μόνος τρόπος

για να επανορθώσει είναι να χρησιμοποιήσει το ίδιο φάρμακο και σε πιο μεγάλες δόσεις, επιβάλλοντας περισσότερους φόρους και μεγαλύτερη

μείωση δαπανών. Σαν αποτέλεσμα, αυτό οδήγησε την Ελλάδα σε ένα νέο κύκλο απαξίωσης, και στο να βρεθεί σε μία οικονομική «κινούμενη άμμο»

μέσα στην οποία όσο πιο απεγνωσμένα προσπαθεί να ξεφύγει, τόσο πιο πολύ βυθίζεται. Μόνο για τόκους, η Ελλάδα πλήρωσε το 2010 το απίστευτο ποσό των 12 δισεκατομμυρίων ευρώ, με το ακαθάριστο εξωτερικό χρέος να φτάνει τα 410 δισεκατομμύρια ευρώ. Ακόμα και αν από αύριο η Ελλάδα ως εκ θαύματος καταφέρει να δημιουργήσει πλεόνασμα 4 δισ. ευρώ ετησίως, το οποίο θα αφιερώσει αποκλειστικά στην ικανοποίηση των δανειστών της, θα χρειαστεί πάνω από 100 χρόνια για να αποπληρώσει το χρέος της.

Μόνο τώρα που η χώρα οικονομικά ασφυκτιά, αρχίζουν όλο και πιο πολλοί να συνειδητοποιούν ότι η βίαιη δημοσιονομική πειθαρχία είναι συνταγή αποτυχίας. Η μόνη ρεαλιστική λύση που απομένει είναι η διαγραφή μεγάλου μέρους του χρέους και η επιστροφή στη δραχμή. Η προσπάθεια εξυπηρέτησης του ελληνικού χρέους, που μέχρι το τέλος του χρόνου

υπολογίζεται να φτάσει το 160% του ΑΕΠ, είναι τόσο μεγάλη που απορροφά όλους τους διαθέσιμους πόρους, οδηγώντας την χώρα σε οικονομική

ασφυξία. Η διαγραφή του χρέους σε μεγάλο ποσοστό και η μετατροπή του εναπομείναντος σε δραχμές (ώστε να μετριαστούν οι επιπτώσεις μιας

υποτίμησης στο ισοζύγιο της χώρας) θα είναι μία επώδυνη διαδικασία αλλά θα θέσει την ελληνική οικονομία στις σωστές βάσεις και στο δρόμο της

πολυπόθητης επιστροφής. Η ελληνική οικονομία θα οδηγηθεί μεν σε προσωρινό αποκλεισμό από τις διεθνείς αγορές, όμως αυτό θα σημαίνει ότι η

χώρα δεν θα μπορεί να καταναλώνει περισσότερα από όσα παράγει, να ξοδεύει περισσότερα από όσα εισπράττει, να δανείζεται και να απομυζά το

μέλλον της επόμενης γενιάς για την ικανοποίηση αυτών που σήμερα είναι «βολεμένοι». Η λογική ότι το αύριο αξίζει περισσότερο από το σήμερα και

άρα ας πληρώσω περισσότερα από τώρα για να το αποκτήσω, και η οποία οδήγησε σε συνεχή αύξηση τιμών θα πάψει να υφίσταται. Αυτό θα αποτελέσει το εφαλτήριο για την οικονομική εξυγίανση που ο τόπος χρειάζεται.

 *Οικονομολόγος, έχει διατελέσει στέλεχος της Deutsche Banc Alex Brown και SG Cowen.

2.Πίσω στη δραχμή, απλώς δεν γίνεται!

 

Του Μάριου Μαυρίδη

 

Βουλευτής Κερύνειας,

Οικονομολόγος.

 

AKOMA και αν η Ελλάδα επαναφέρει τη δραχμή ως το εθνικό της νόμισμα, το ευρώ θα είναι το νόμισμα της αγοράς που θα κυκλοφορεί και θα εξυπηρετεί την οικονομία. Κανένας δεν θα θέλει να κρατά ή να συναλλάσσεται σε δραχμές διότι η δραχμή θα χάνει την αξία της καθημερινά λόγω της υποτίμησης που θα υφίσταται το νόμισμα ως αποτέλεσμα της μαζικής εκτύπωσης δραχμών για την κάλυψη των ελλειμμάτων και των χρεών του δημόσιου. Αν η Ελλάδα επιστρέψει στη δραχμή θα περάσει μια περίοδο χειρότερη και από την κατοχή. Ουσιαστικά, το μόνο «όφελος» που προκύπτει από την επιστροφή στη δραχμή είναι ότι η Ελλάδα θα τυπώνει δραχμές για να

πληρώνει τα έξοδα και τα ελλείμματά της. Δεν θα μπορεί να κάνει διαφορετικά διότι τα έσοδα δεν θα αρκούν για να πληρωθούν δημόσιοι υπάλληλοι, συντάξεις, κοινωνικές παροχές, αναπτυξιακά έργα κ.λπ. Για μια μεγάλη χρονική περίοδο η Ελλάδα δεν θα μπορεί να δανείζεται χρήματα από

τις διεθνείς αγορές, διότι κανένας δεν θα τη δανείζει, ιδιαίτερα αν

κηρύξει πτώχευση.

Ούτως ή άλλως, επιστροφή στη δραχμή θα πρέπει να συνοδεύεται

με κάποιας μορφής χρεοκοπία, με αποτέλεσμα να μειωθεί η φερεγγυότητά της. Έτσι, λοιπόν, τα ελλείμματα που σήμερα καλύπτονται από τα δάνεια του πρώτου πακέτου που της παρέχει η Ευρώπη, η Ελλάδα θα τα καλύπτει με εκτύπωση δραχμών. Αυτή η εξέλιξη θα δημιουργήσει πληθωρισμό,

ανάλογο με την ποσότητα των δραχμών που θα εκτυπώνονται από το κράτος. Ο πληθωρισμός θα μειώνει την αξία των δραχμών και έτσι το νόμισμα θα υφίσταται υποτίμηση στις διεθνείς αγορές συναλλάγματος έναντι του

ευρώ και των άλλων νομισμάτων.

Με τον πληθωρισμό, οι μισθοί των εργαζομένων δεν θα αρκούν για να τους διασφαλίσουν το επίπεδο ζωής που έχουν σήμερα, έτσι το κράτος θα τυπώνει περισσότερες δραχμές για να τους προσφέρει τις ανάλογες αυξήσεις που θα καλύπτουν τον πληθωρισμό. Δηλαδή, η Ελλάδα θα εισέλθει σε ένα φαύλο κύκλο πληθωρισμού και εκτύπωσης δραχμών που δεν θα έχει τέλος. Ο μόνος τρόπος για την Ελλάδα να μην υποστεί τα δεινά του πληθωρισμού είναι να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμός της έτσι που τα έξοδά της να καλύπτονται από τα έσοδά της. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να μειώσει μισθούς και συντάξεις ακόμα περισσότερο και να επιβάλει και άλλες φορολογίες.

Επιπλέον, θα απολυθούν και άλλοι δημόσιοι υπάλληλοι, η ανεργία θα αυξηθεί περισσότερο και το βιοτικό επίπεδο του λαού θα μειωθεί ανάλογα. Η συνολική χρεοκοπία θα είναι μια επιλογή, αφού η Ελλάδα θα απαλλαγεί όχι μόνο από τα χρέη αλλά και από τους τόκους των δανείων, οι οποίοι ανέρχονται στο 5% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος κάθε χρόνο. Αν όμως διατηρήσει το ευρώ, ο ελληνικός λαός θα υποστεί τα ίδια δεινά αποφεύγοντας τη λαίλαπα του πληθωρισμού. Το μεγαλύτερο ίσως όφελος από τη διατήρηση του ευρώ είναι η σωτηρία της Ευρωζώνης. Αυτός είναι και ο λόγος που η Ευρώπη είναι

διατεθειμένη να βοηθήσει την Ελλάδα. Η Ελλάδα δεν πρέπει να φύγει από το ευρώ.

3.Ο Γιώργος Βασιλείου στην «Κ»: Χαριστική βολή μία νέα υποβάθμιση

Διαχειρίσιμα τα προβλήματα της κυπριακής οικονομίας φτάνει να υπάρχει πολιτική βούληση.

Του Μιχάλη Περσιάνη.

–Η κατάσταση στην Ελλάδα έχει προκαλέσει μεγάλη ανησυχία και στην Κύπρο. Υπάρχουν συγκεκριμένες κινήσεις για να θωρακιστούμε από τις εξελίξεις στην Αθήνα;
Η Κύπρος δεν είναι μέσα στο παιχνίδι για να έχει επιρροή σε ό,τι γίνεται στην Ελλάδα. Εμείς θα πρέπει να προετοιμαστούμε για όλα τα σενάρια, ακόμα και για το χειρότερο. Αν υποθέσουμε το χειρότερο σενάριο, τότε η κατάσταση στην Κύπρο θα είναι πολύ σοβαρή. 

–Η αγωνία πάντως εστιάζεται στον τραπεζικό τομέα…
Ξέρουμε πως οι τρεις μεγάλες τράπεζες της Κύπρου είναι πολύ εκτεθειμένες στην ελληνική αγορά, όχι μόνο στο κρατικό χρέος, αλλά κατά κύριο λόγο σε χορηγήσεις στην αγορά. Όλα αυτά τα δάνεια, με βάση την «τραπεζική λογική», είναι εξασφαλισμένα. Ωστόσο, η τραπεζική λογική δεν λαμβάνει υπόψη ενδεχόμενα όπως για παράδειγμα την επιστροφή στη δραχμή ή και μια μακρά κυβερνητική κρίση. 

–Φοβάστε πως υπάρχει άμεσος κίνδυνος να επιστρέψει στην δραχμή η Ελλάδα;
Μετά από τις εξελίξεις το βράδυ της Πέμπτης, έχει ευτυχώς απομακρυνθεί το ενδεχόμενο αυτό. Αλλά, αν γινόταν κάτι τέτοιο, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των τραπεζών θα αυξάνονταν πάρα πολύ. Ο κόσμος θα υπέφερε πολύ περισσότερο από ό,τι σήμερα. Σήμερα έχουμε περικοπές στην Ελλάδα. Αλλά αν επέστρεφαν στην δραχμή, οι σημερινές περικοπές θα φαίνονταν μικροσκοπικές. 

–Οι τράπεζες μπορούν να κάνουν κάτι, εκτός από την αύξηση των προβλέψεων και την ενίσχυση των κεφαλαίων τους; Είναι σημαντικό οι τράπεζες να χρησιμοποιήσουν τα όποια κέρδη τους για να ενισχύσουν τα αποθέματά τους. Δεν μιλώ για αύξηση κεφαλαίου, αυτό είναι μια άλλη ιστορία. Θα ήταν όμως μια σωστή κίνηση εάν ανακοίνωναν ρητά από τώρα πως τα κέρδη τους θα μετατραπούν σε αποθέματα. 

–Κάτι τέτοιο θα επηρεάσει και τους μετόχους, όμως…
Όλοι πρέπει να λάβουμε μέρος στην προσπάθεια για διόρθωση των προβλημάτων. Αντί να λαμβάνουν υψηλά μερίσματα τη στιγμή που οι εργαζόμενοι θα πληρώνουν, θα μπορέσουν να συμμετάσχουν στην προσπάθεια. Εξάλλου, μια τέτοια κίνηση δεν είναι εις βάρος των μετόχων, αφού τα στοιχεία ενεργητικού της τράπεζας θα αυξηθούν. Κατά κάποιο τρόπο, ενισχύεται μάλιστα και ο μέτοχος από μια τέτοια κίνηση. 

–Οι επισφάλειες, είναι διαχειρίσιμες;
Εάν ξεπεραστεί αυτή η κρίση, τουλάχιστον η στήριξη που θα λάβει η Ελλάδα, θα επιτρέψει στη χώρα να αναπνεύσει και να έχει και κάποιο μέλλον. 

–Και οι τράπεζες;
Τα ποσά που χρειάζονται θα είναι σχετικά μικρά και οι απώλειες από τα δάνεια στην ελληνική αγορά θα είναι διαχειρίσιμες. Αλλά αυτό που πρέπει να θυμόμαστε είναι πως, και σε όλα τα σενάρια η Κύπρος θα έχει πρόβλημα. 

–Από όσα λέτε, προκύπτει πως το πρόβλημα της Κύπρου δεν σχετίζεται μόνο με την Ελλάδα. Υπάρχει και η ενδογενής παράμετρος;
Αυτό το βλέπουμε από τις συνεχείς υποβαθμίσεις. Από τη μια υπάρχει η έκθεση στην Ελλάδα. Από την άλλη, όμως, δεν δείξαμε τη διάθεση να βάλουμε μια τάξη στο δικό μας σπίτι. Ξέρετε, τους ξένους επενδυτές, δανειοδότες και καταθέτες, οι συζητήσεις που γίνονται δεν τους ενδιαφέρουν καθόλου. Κοιτάζουν μόνο ένα πράγμα: Αν υπάρχει διάθεση στην Κύπρο να βάλουμε μια τάξη στα προβλήματά μας. Και αυτά τα προβλήματα, πέρα από τις τράπεζες, αφορούν και στις δαπάνες του Δημοσίου. 

–Υπάρχει έλλειμμα εμπιστοσύνης προς την Κύπρο από τις διεθνείς αγορές;
Οι υποβαθμίσεις το δείχνουν αυτό. Δημιουργήθηκε μεγάλη ανησυχία. Οι κινήσεις της Κύπρου δεν πρέπει να εξαρτηθούν από την Ελλάδα, πρέπει να λάβουμε τα δικά μας μέτρα. Μία νέα υποβάθμιση της Κύπρου θα είναι η χαριστική βολή για τη δική μας οικονομία. 

–Τί μπορούμε να κάνουμε άμεσα γι’ αυτό το πρόβλημα;
Το μήνυμα πρέπει να είναι ξεκάθαρο προς όλους: Πρέπει να δείξουμε πως διαφέρουμε από την Ελλάδα. Είμαστε σε θέση να μειώσουμε τις δαπάνες, να διορθώσουμε τους προϋπολογισμούς μας, να βάλουμε μια τάξη. Και, ας μην ξεχνάμε πως η Κύπρος έχει και μεγάλες προοπτικές. 

(………….)