“Risk was “the nature of the beast”.”

Ο κίνδυνος είναι η φύση του κτήνους;

 

Ομολογώ πως εξεπλάγην όταν διάβασα την τελευταία νεκρολογία στον Economist.

 

Να πεθάνει ένας τριανταπεντάχρονος δεν είναι ανήκουστο. Πεθαίνουν χιλιάδες κάθε βδομάδα – έστω και αν πολύ λίγοι καταλήγουν στο στομάχι ενός κροκόδειλου. Να κριθεί όμως τόσο σημαντικός για μια θεση στο περιοδικό, και να μην έχω ξανακούσει για εκείνον, μου φάνηκε παράξενο. Παράξενο όχι με οποιαδήποτε διάθεση υποτίμησης για τον εξερευνητή Hendrik Coetzee που φαγώθηκε από κροκόδειλο σε ένα αφρικανικό ποταμό πριν ένα περίπου μήνα.  Η παραξενιά έγκειται στην αίσθηση που έχω πως γνωρίζω αρκετά καλά το σύμπαν όπως κινείται γύρω μου, και ετσι λογικά αναμένω πως το ένα και μοναδικό άτομο που χωρεί στη συγκεκριμένη στήλη κάθε βδομάδα, θα είναι κάποιος για τον οποίο  έχω τουλάχιστον ακούσει κάτι.

 

Και πάλι όμως αυτό δεν είναι σωστό. Ήταν παράξενη η νεκρολογία, ή ήταν κάτι άλλο;

 

Έτυχε να διαβάσω και για 85χρονουςε συγγραφείς, πολιτικούς, επιχειρηματίες, ακτιβιστές για τους οποίους δεν είχα ιδέα. Εκείνο που με έκανε να ενδιαφερθώ ιδιαιτέρως για αυτή την περίπτωση, για να μην γράψω «να ζηλέψω», είναι πως κάποιος (α) τριανταπεντάχρονος, (β) εξερευνητής  (και γ) βρήκε θεση στη νεκρολογία του συγκεκριμένου περιοδικού.

 

Απ’ όλα τα ανωτέρω, το ζήτημα που με είλκυσε περισσότερο ήταν το (β). Γιατί ο χαρακτήρας του εξερευνητή, η έννοια – περισσότερο από το περιεχόμενο – της εξερεύνησης αποτελούσαν κάποτε κινητήρια δύναμη για μένα – σε άλλο επίπεδο και κλίμακα φυσικά.

 

Θυμάμαι όταν είχα πάει να σπουδάσω στο Λονδίνο και απέφευγα τα μέσα μαζικής μεταφοράς, σε σημείο να ξεκινώ ώρα ή ώρες πριν από το όποιο ραντεβού ή υποχρέωση, για να πάω με τα πόδια. Για να γνωρίσω τους δρόμους, τις γειτονιές, τις συνοικίες. Σε σύντομο χρονικό διάστημα μπορούσα να διακινηθώ στην πόλη σχεδόν σαν τόπακας.

 

Μετα τις σπουδές ήταν η Κύπρος, η αίσθηση της ελευθερίας με δικό μου όχημα, και η με σχεδόν ιεραποστολική επιμονή επιθυμία μου να οδηγήσω και στους πιο απόμερους δρόμους, να επισκεφτώ τα πιο δύσκολα χωριά. Μια Κύπρος στην οποία και το «απόμερο» αλλά και το «δύσκολο» είναι σχετικές έννοιες, αν συγκριθούν ας πούμε με την Αφρική του Hendrik Coetzee. Πήγα πολύ καλά, σε σημείο να ξέρω να κυκλοφορήσω παντού, να έχω περάσει τουλάχιστον μια φορά από όλα τα χωριά του νησιού μας.

 

Αν άνοιγαν νωρίτερα τα καντζέλια, θα είχα κάνει το ίδιο και για τα μέρη μας που βρίσκονται στον βορρά, αλλά ομολογώ πως τα σχέδια αυτά έχουν ακόμη πολύ ψωμί.

 

Τι συνέβηκε;

 

Απλά πράγματα: όταν οι αποφάσεις αφορούν πλεον 2 ή ακόμα και 4 άτομα, τότε μοιραία πρέπει να αντανακλούν όλες τις απόψεις, και όλες τις ενσαρκώσεις της ιδέας της περιπέτειας. Περιπέτεια μπορεί να σημαίνει στον ένα επίσκεψη στην υπεραγορά από διαφορετικό δρόμο, στον άλλο μπορεί να σημαίνει, να πάεις Λάρνακα μέσω Πάφου. Αν δεν υπάρχει ταύτιση πρέπει να υπάρχει συμβιβασμός, και στα πλαίσια αυτού του συμβιβασμού έχει μειωθεί πάρα πολύ η δραστηριότητα μου στον κλάδο της εξερεύνησης.

 

Παρέβλεψα να αναφέρω πως είχα χωνέψει πολύ νωρίς πως δεν θα μπορούσα να επισκεφτώ ποτέ όλο τον κόσμο, και ετσι τα ταξίδια αλλού, άλλοτε πολλά και άλλοτε λιγότερα έρχονται με χαρά, αλλά χωρίς άγχος.

 

Σε μια εποχή λοιπόν, περιορισμένης δραστηριότητας στην εξερεύνηση, δε θα μπορούσα παρά να εκφράσω και μια δόση ζήλιας διαβάζοντας το είδος και την ένταση της εξερεύνησης που έκανε ο μακαρίτης.

 

Μέχρι που έκανα δεύτερες σκέψεις για αυτό που έγραψε ο Coetzee στο ιστολόγιό του και το οποίο αναπαράγει ο Economist στην νεκρολογία του: «Some people thought that there was nothing more to find out or explore. If that was their boring truth, keep him out of it. He preferred to assume that plenty was still unknown, and to accept that fear was the price you paid for paddling into Nature’s secrets.»

 

Δεν πιστεύω πως τελείωσαν τα μυστικά του κόσμου. Εδώ δεν τελείωσαν καν τα μυστικά της πολυπερπατημένης μας Κύπρου. Εκείνο που τελείωσε όμως είναι η εποχή του *αυτοσκοπού*. Θα χαρώ πολύ να μοιραστώ μαζί σας την εκδρομή που θα κάνουμε το Σάββατο, αλλά θα είναι μόνο μια εκδρομή. Ανάγκη μεν, αλλά όχι προσταγή. Και ειλικρινά σας λέω, δεν είναι καθόλου ανιαρή η ζωη μου – η «αλήθεια» μου.

 

Φυσικά μπορεί να ισχυριστεί κάποιος πως αυτά όλα τα κουλτουριάρικα που γράφω είναι προσπάθεια να κρύψω το γεγονός πως βρίσκομαι εδώ και καιρό στην εποχή των συμβιβασμών, της βαριεστιμάρας, της μόνιμης κούρασης.

 

Μπορεί να δεχθώ αυτή την υποτιμητική περιγραφή ακόμα και χωρίς μάχη αν ετσι νοιώθει κάποιος για μένα. Θα διευκρινίσω όμως πως έκανα αρκετές βόλτες στη ζωη μου. Αν έχουν μειωθεί τώρα είτε για τους λόγους που αναφέρονται πιο πάνω, είτε για το γεγονός πως άλλες προτεραιότητες ιεραρχούνται πλεον ως πιο σοβαρές, τουλάχιστον δεν έχω το απωθημένο, ή το άγχος για να κάνω και το ένα και το άλλο, και να πάω απ’ εδώ και να πάω και από εκεί.

 

Και αυτό, είναι τελικά μια όαση μέσα στα λοιπά μου άγχη. Σε αυτό τον τομέα, είμαι καλά!

 

Θα μπορούσα να συμφωνήσω εν μέρει με τον Coetzee και να πω πως «ο κίνδυνος *θα έπρεπε να* αποτελεί μέρος της φύσης του χτήνους, – τουλάχιστον σε κάποια περίοδο της ύπαρξης του.»

 

Στο βαθμό, και το είδος που ταιριάζει στον κάθε ένα.