Μικρός επικήδειος για τα δολάρια (που δεν πήρα!)

Γράφτηκαν ήδη αρκετά για την ληξιαρχική πράξη του τέλους της περιρρέουσας, με την δικαστική καταδίκη της εφημερίδας «Ποντίκι» (εδώ). Η εφημερίδα εκείνη είχε δημοσιεύσει το φθινόπωρο του 2004 πληροφορίες για χρηματισμό 3 ελληνοκυπρίων συμπατριωτών μας από τους εχθρούς του έθνους. Η υπόθεση κατέληξε στο δικαστήριο, και η εφημερίδα αναμένεται να δημοσιεύσει μια μεγαλοπρεπή απολογία την Παρασκευή, ενώ θα δώσει και κάτι ψιλά για αποζημίωση στους συκοφαντημένους.

 

Η βρώμικη αυτή ιστορία είχε αφετηρία τον ίδιο τον Μεγάλο Μακαρίτη, ο οποίος σε μια στιγμή που πιεζόταν να δείξει πως έκανε έστω και το παραμικρό για να βγει η Κύπρος από το αδιέξοδο στο οποίο εκείνος την έσπρωξε, βγήκε και είπε για «πληρωμές χωρίς αποδείξεις και χαρτόσημα» με στόχο να διώξει την πίεση από πάνω του. Τα γεράκια της πολιτικής και της δημοσιογραφίας υιοθέτησαν και φούσκωσαν τις δηλώσεις, το κλίμα ήταν ευνοϊκό, και λίγο έλειψε να γίνει πράξη η ρήση του Πιττοκοπίτη, περί κρεμάσματος των ναιναίκηδων στην Πλατεία Ελευθερίας…

 

Στα παρασκήνια της παρουσίασης του νέου βιβλίου του Μακάριου Δρουσιώτη το βράδυ της Τρίτης 16 του Ιούνη, συζητήθηκε το θέμα αυτό, και κάποιος καλός φίλος μου θύμισε και το πιο κάτω δικό μου κείμενο, που είχα γράψει στις 11 του Αυγούστου του 2008 στον Πολίτη. Αποτελούσε απάντηση σε άρθρο του Μιχάλη Ιγνατίου στον Φιλελεύθερο της 3^ης Αυγούστου του 2008.

 

Θα μου πείτε, είναι ιστορία όλα αυτά, είναι παρελθόν όλα αυτά. Ναι, και εγώ τουλάχιστον κακία δεν κρατώ σε όλους τους φανατικούς υβριστές. Πλην όμως αυτά τα πράγματα έγιναν, η πενταετία του Μεγάλου Μακαρίτη ήταν μια μαύρη κηλίδα στην σύγχρονη πολιτική ιστορία της Κύπρου, και η όσο το δυνατόν καλύτερη καταγραφή των γεγονότων βοηθάει. Βοηθά τους επόμενους, τους μελετητές, βοηθά κάποιους να μετανιώσουν, βοηθά στη λύση (;)  Όλα αυτά, και τίποτα. Διαβάστε και κρίνετε.

 

  

 

 

 

Μικρός επικήδειος για τα δολάρια (που δεν πήρα!)

 

Ήταν αποκαλυπτικό το δημοσίευμα του Μιχάλη Ιγνατίου στον Φιλελεύθερο της Κυριακής 3 του Αυγούστου. Ένα μακρύ κείμενο παρουσιάζει τα δεδομένα σχετικά με τις ισχυριζόμενες χρηματοδοτήσεις που έκαναν οι  εχθροί της Κύπρου πριν το δημοψήφισμα του 2004. Σε εκείνο το δημοψήφισμα ως γνωστό, ΕΚ και ΤΚ κλήθηκαν να εγκρίνουν ή να απορρίψουν ένα σχέδιο το οποίο κρινόμενο εκ των υστέρων δείχνει  πόσο καλά διαπραγματεύτηκε ο αρχηγός της μιας και της άλλης κοινότητας. Οι δυο κοινότητες κλήθηκαν να αποφασίσουν ξεχωριστά, με την συμφωνία πως το αποτέλεσμα της κάθε πλευράς θα είχε ακριβώς την ίδια αξία. Αυτό το τονίζω αφού υπάρχει μια νεοφανής ρεβιζιονιστική θεώρηση των πραγμάτων, ότι δηλαδή άμα σουμάρουμε τις ψήφους του ΟΧΙ στις δυο κοινότητες, τότε έχουμε μια συνολική απόρριψη του σχεδίου από την πλειοψηφία των Κυπρίων.

Η εθνικιστική παράταξη των ΕΚ έκρινε τότε πως το σχέδιο ήταν κακό, και αντί να αποδώσει τις ανάλογες ευθύνες στον τότε πρόεδρο και διαπραγματευτή, ο οποίος προφανώς απέτυχε παταγωδώς στο έργο του, έστρεψε το ενδιαφέρον της στους παντοτινά συνομοτούντες σε βάρος της Κύπρου ξένους. Αυτοί οι κακοί ξένοι λοιπόν, παγίδευσαν τον αγαθό κ. Παπαδόπουλο, ο οποίος αναγκαζόταν να δηλώνει πίστη στο σχέδιο, μέχρι και λίγες βδομάδες πριν το δημοψήφισμα. Όταν οι προσπάθειες(;) του απέδωσαν κάτι που δεν ήταν εύκολα αποδεκτό από την πλειοψηφία των ΕΚ, τότε και μόνον τότε  άνοιξαν οι σακούλες με τα δολάρια προς διανομή σε όσους πίστεψαν στο σχέδιο, οι οποίοι ενώ ουσιαστικά έλεγαν περίπου εκείνα που έλεγε και ο κ. Παπαδόπουλος όταν είχε εκλεγεί, έγιναν ξαφνικά προδότες και πουλημένοι!

Το κείμενο του κ. Ιγνατίου αποτελεί την ταφόπλακα στις ανοησίες που ακούστηκαν τα τελευταία χρόνια σχετικά με τις χρηματοδοτήσεις για το ΝΑΙ πριν το δημοψήφισμα, για πολλούς λόγους: 

 

Το έγγραφο που αποκαλύπτεται έχει ημερομηνία του 1997 και είναι συνεπώς εντελώς άσχετο με το υπό εξέταση ζήτημα. Κανείς δε γνώριζε τότε ποιος και τι θα διαπραγματευόταν 7 χρόνια αργότερα. Οι περισσότεροι ΕΚ γνώριζαν τον κ. Ταλάτ ως τεχνικό ψυγείων, ενώ νόμιζαν πως ο κ. Ερντογαν ήταν χότζας στην Κωνσταντινούπολη. Το ανύπαρκτο ζήτημα των χρηματοδοτήσεων για το ΝΑΙ και το πολύ υπαρκτό ζήτημα των «πατριωτικών» χρηματοδοτήσεων για το ΟΧΙ παρουσιάστηκε ουσιαστικά κατά τη διάρκεια της Άνοιξης του 2004. 

 

Δηλαδή, και υπό την μορφή ρητορικού ερωτήματος: αν ο κ. Παπαδόπουλος διαπραγματευόταν καλόπιστα (που δεν το έκανε), και αν η Τουρκική πλευρά έδειχνε περισσότερη ευελιξία (που δεν το έκανε), και αν οι δυο πλευρές κατέληγαν σε σχέδιο λύσης, τότε ο κ. Ιγνατίου θα θεωρούσε και πάλι πως τυχόν αμερικάνικα δολάρια είχαν και πάλι «προδοτική» αξία;  Και – κυρίως – τι έπρεπε να στήριζαν τότε, το ΝΑΙ, ή το ΟΧΙ;

 

Οι Αμερικάνοι λέει ο κ. Ιγνατίου ενώ γύρευαν τρόπο να κυκλοφορούν και να διοχετεύουν τα δολάρια τους πολιτικά ελεύθεροι στον βορρά και στον νότο, στην πραγματικότητα το έκαναν αυτό για να μην χρειάζεται να δίνουν λόγο στην Κυπριακή κυβέρνηση. Λαμπρά!  Επειδή αυτό το σημείο έχει αναδειχθεί από την κατσουφιασμένη παρέα των εθνικιστών δημοσιογράφων και σχολιογράφων ως το βασικό του όλου εγγράφου, ερωτώ και πάλι: μπορεί κανένα έξυπνο μυαλό να μας εξηγήσει πως θα μπορούσαν ο ΟΗΕ και οι ΗΠΑ να έχουν σχετικά ελεύθερη πρόσβαση και στον βορρά και στον νότο, είτε για επίλυση προβλημάτων είτε για ξόδεμα δολαρίων, αν επέλεγαν για το σκοπό αυτό ένα δίκτυο ή μια οργάνωση διαπιστευμένη στην Κυπριακή κυβέρνηση, κάτι που αυτόματα θα έκανε αυτό το γεγονός απαράδεκτο από την άλλη πλευρά; Είναι φτηνή παλικαριά να πεις πως, ναι, να το έκαναν, και να αγνοούσαν τις αντιδράσεις, γιατί σίγουρα αντιλαμβάνεστε πως ο ΟΗΕ αναγκαστικά κρατεί μια σχετικά ουδέτερη – ή αν αγαπάτε Ποντιοπιλατική θέση. Όλοι γνωρίζουμε επίσης πως πράγματι ξοδεύτηκαν αρκετά αμερικάνικα χρήματα σε ολόκληρη την Κύπρο, για ζητήματα τόσο πλατιά που αφορούσαν από την προστασία των γαϊδουριών μέχρι και την οργάνωση του Ερυθρού Σταυρού.

 

Μέσα στο αποκαλυπτικό συνοθύλευμα βρίθουν τα άσχετα ζητήματα, όπως για παράδειγμα η υπόθεση των S300. Των ατυχών S300, του κακού Κληρίδη, ο οποίος στη σύντομη συνέχεια δέχτηκε ευχαρίστως την επιρροή του Κώστα Σημίτη, απεγκλωβίστηκε από αδιέξοδες πολιτικές και οδήγησε την Κύπρο στην ΕΕ και στο μεγαλύτεροι θρίαμβο από τον καιρό της ανεξαρτησίας.  Ο Κληρίδης, όπως και ο Μακάριος, έκαναν τραγικά λάθη, αλλά είχαν και ένα επίπεδο πολιτικής που τους επέτρεπε να παίρνουν νούσιμες αποφάσεις. Ο Κυπριακός λαός έμαθε με τον χειρότερο τρόπο την προηγούμενη 5ετία πως αυτό ΔΕΝ είναι χαρακτηριστικό όλων των ηγετών!

 

Και τέλος κάτι για τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ). Ναι, εκείνη την περίοδο ξεφύτρωσαν πολλές οργανώσεις, έκαναν και εκδηλώσεις, ξόδεψαν και λεφτά. Εγώ ανήκα σε μια τέτοια οργάνωση που φτιάχτηκε από λίγους ανθρώπους που ασφυκτιούσαν κάτω από τον εξτρεμισμό, τη φοβία και την καταπίεση που εκπέμπετο από τις καταστάσεις που στήριζαν την προηγούμενη κυβέρνηση. Γυρεύαμε διέξοδο και δυνατότητα άρθρωσης πολιτικού λόγου μέσα στην παράνοια που βασίλευε. Βεβαίως τελικά, και προφανώς λειτουργήσαμε στη λογική της επί χρήμασι εκδιδόμενης Πόντιας, αφού στο τέλος χρειάστηκε να πληρώσουμε όλα μας, τα όχι πολύ μεγάλα έξοδα. Σαφώς και δεν το μετανιώνω, αλλά αυτό αποδεικνύει πως σίγουρα δεν δικαιολογείτο και δεν δικαιολογείται το μαζικό κυνήγι μαγισσών που ονειρεύονται οι ΕΚ εξτρεμιστές. 

 

Τελειώνω εισηγούμενος το αυτονόητο: ουδέν μεμπτό υπάρχει ή υπήρχε στην προσπάθεια οποιωνδήποτε ξένων να αποφύγουν τα υπαρκτά πολιτικά εμπόδια του άλυτου Κυπριακού προβλήματος για να βοηθήσουν άτομα ή οργανώσεις με σκοπό την απάμβλυνση ποικίλων προβλημάτων, αλλά με κύριο στόχο  την συνολική επίλυση. Πόσο μάλλον όταν η όποια ενίσχυση ταυτίζεται απόλυτα με την ισχυριζόμενη προσπάθεια που κατέβαλλε ο ίδιος ο πρόεδρος της χώρας, μέχρι τουλάχιστον την 7η Απριλίου 2004 – 17 μόλις μέρες πριν το δημοψήφισμα.

Και ακόμα ένα αυτονόητο: μήπως είναι τυχαίο που μετά από τόσο καιρό εμφανίζεται πάλι αυτό το ζήτημα, ακριβώς στο παρά 5 μιας νέας προσπάθειας για λύση; ( Και αυτό το γράφει κάποιος που απεχθάνεται μεν τη συμμετοχή στην όποια συνομωσία, αλλά ταυτόχρονα  αντιμετωπίζει πάντα με σκεπτικισμό την εύκολη καταφυγή στη συνομωσιολογία).

 

 

 

 

 

 

 

Στήθηκε μηχανισμός ΗΠΑ μέσω ΟΗΕ  για ανεξέλεγκτες χρηματοδοτήσεις

 

 

Παρασκήνιο παράκαμψης της Λευκωσίας, που ζήτησε να ενημερώνεται για τα κονδύλια

 

 

 

«Η Αμερικάνικη αντιπροσωπεία στον ΟΗΕ πρέπει να εξηγήσει με σαφήνεια (στον κ. Πρέτεργκαστ) ότι το μεγάλο ποσό της ετήσιας χορηγίας (των ΗΠΑ) -10 εκατ. δολάρια ετησίως- αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό νέο εργαλείο άσκησης πολιτικής (στο νησί) για την προσπάθεια του ΟΗΕ και των Ην. Πολιτειών να προωθήσουν τη λύση του προβλήματος της Κύπρου».

Το σχέδιο αυτό, που μετέτρεψε τα εκατομμύρια δολάρια της αμερικανικής βοήθειας σε μοχλό πολιτικής πίεσης -ο οποίος ανδρώθηκε ιδιαίτερα την περίοδο πριν την τελική κατασκευή του σχεδίου Ανάν- περιγράφεται σε εμπιστευτικό τηλεγράφημα του Αμερικανού πρέσβη στην Λευκωσία προς τον υπουργό Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών και τις Μόνιμες Αντιπροσωπείες στα Ηνωμένα Έθνη (Νέα Υόρκη και Γενεύη). Το εμπιστευτικό τηλεγράφημα, που παραδόθηκε αποχαρακτηρισμένο (unclassified) στον «Φιλελεύθερο», είναι μέρος εκατοντάδων απόρρητων εγγράφων, τα οποία αναφέρονται με λεπτομέρειες στους στόχους του περίφημου Δικοινοτικού Προγράμματος Βοήθειας της αμερικανικής USAID, όπως και στους αποδέκτες των χρημάτων. Τα έγγραφα υπογράφονται από τους πρέσβεις Κένεθ Μπρίλ και Μάικλ Κλόσσον, και παραμένουν και σήμερα απόρρητα. Σε ένα από αυτά, ο κ. Κλόσσον καταγράφει την ενδιαφέρουσα συζήτηση του με «αρχηγό μη κυβερνητικής οργάνωσης» (NGO leader). Ο κατάλογος των ατόμων που αποδέχθηκαν οικονομική ενίσχυση μέσω μη κυβερνητικών οργανώσεων (MKO-NGO), που από το 1997 ξεφυτρώνουν στην Κύπρο όπως τα μανιτάρια, παραμένει απόρρητος, αν και ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, που προσφέρει ακόμα ασυλία στην USAID, έχει δικαίωμα να τον δημοσιοποιήσει. Μέχρι σήμερα δεν το έχει πράξει.

Η επιμονή των Αμερικανών για να νομιμοποιηθεί ο απόρρητος χαρακτήρας της διανομής των κονδυλίων τους, προκάλεσε δικαιολογημένα ερωτήματα, τα οποία εξέφρασαν επίμονα και επανειλημμένα Ελληνοκύπριοι κρατικοί αξιωματούχοι στους Αμερικανούς, από το 1998, όταν άρχισε να λειτουργεί ο μηχανισμός, μέχρι σήμερα. Συγκεκριμένα, στις συζητήσεις με τους Αμερικανούς, όπως περιγράφονται σε έγγραφα, έθεσαν τα εξής δεδομένα:

 Πρώτον: Η υπαγωγή του προγράμματος υπό τον ΟΗΕ, δείχνει ότι η Ουάσιγκτον επιδιώκει ουσιαστικά  να ξεπλύνει μέσω του διεθνούς οργανισμού τις όποιες οικονομικές ενισχύσεις στην Κύπρο. «Εάν», υποστήριξαν, «όλα ήταν τόσο αθώα, δεν υπήρχε κανένας λόγος παράκαμψης της επίσημης και νόμιμης κυβέρνησης» του νησιού.

 Δεύτερον: Τόνισαν ότι  συγχρόνως τίθεται το μεγάλο ερώτημα της οικονομικής ενίσχυσης MKO-NGO, οι οποίες εξαφανίζονταν το ίδιο ξαφνικά όπως εμφανίζονταν, για προώθηση συγκεκριμένων στόχων. Υπογραμμίστηκε ως θέση-απάντηση στην αμερικανική άρνηση για διαφάνεια ότι «η επίλυση του Κυπριακού μπορεί να ακούγεται ως κοινά αποδεκτός στόχος, αλλά όπως αποδείχθηκε (το 2004) είναι εντελώς διαφορετικό πράγμα όταν προωθείται συγκεκριμένη μορφή λύσης με την οποία διαφωνεί η συντριπτική πλειοψηφία στη μία πλευρά».

 Τρίτον: Ισχυρίστηκαν ότι το ζήτημα των χρηματοδοτήσεων δημιουργεί έτσι προϋποθέσεις άμεσης και μη νόμιμης παρέμβασης διά της δημιουργίας μηχανισμών και επιρροής, για την προώθηση του συγκεκριμένου στόχου και του συγκεκριμένου σχεδίου λύσης, όπως προέβλεπε το κείμενο του Κόφι Ανάν.

 

Στο τηλεγράφημα, που δημοσιεύει σήμερα ο «Φ» και υπογράφει ο πρέσβης Μπριλ, αποκαλύπτεται το παρασκήνιο της δημιουργίας ενός μηχανισμού, υπό την ομπρέλα του ΟΗΕ, έτσι ώστε να απαγορεύεται στην αρμόδια κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας, να πληροφορείται τον τρόπο διάθεσης των χρημάτων και τους αποδέκτες των αμερικανικών δολαρίων. Η λειτουργία του μηχανισμού διάθεσης της αμερικανικής οικονομικής βοήθειας, ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 1998, και συνεχίζεται μέχρι σήμερα, χωρίς να έχει κανένα απολύτως δικαίωμα η Λευκωσία να ζητήσει ενημέρωση, ένα γεγονός που ανάγκασε τον σημερινό πρόεδρο του νησιού να ζητήσει τον περασμένο Ιούνιο, όπως τερματιστεί πάραυτα η πρακτική αυτή.

 

Παράλληλα με το πρόγραμμα αυτό, αποδεικνύεται από αμερικανικά έγγραφα ότι συνεχίστηκε μέχρι και τον Ιούνιο του 2004, η διάθεση χρημάτων μέσω ενός άλλου ταμείου, που ελέγχεται αποκλειστικά από τον εκάστοτε Αμερικανό πρέσβη. Το ταμείο αυτό χορηγεί κονδύλια μέχρι του ποσού των 10 χιλιάδων δολαρίων, για

να αποφεύγονται προβλήματα με την αμερικανική εφορία (IRS), αλλά και ο κίνδυνος αποκάλυψης των ονομάτων των αποδεκτών.

 

«Για πολιτικούς λόγους, που αφορούν αποκλειστικά την Κύπρο -αναφέρεται στο εμπιστευτικό τηλεγράφημα- το Δικοινοτικό Πρόγραμμα Βοηθείας (Bicommunal Aid Program) δεν μπορεί να υπάρξει εκτός της ομπρέλας του ΟΗΕ. Η μοναδική υπηρεσία του ΟΗΕ, ικανή να αναλάβει αυτό το έργο είναι το Γραφείο Αποστολής Καλών Υπηρεσιών του γενικού γραμματέα στη Κύπρο, το οποίο ΔΕΝ είναι διαπιστευμένο στην κυβέρνηση της Κύπρου και επομένως μπορεί να κινείται και να λειτουργεί ελεύθερα».

 

Η αμερικανική πρεσβεία έδρασε άμεσα για να εξασφαλίσει το απόρρητο μέσω του ΟΗΕ, όταν πληροφορήθηκε ότι μέλη της τότε κυβέρνησης του Γλαύκου Κληρίδη, που αποφάσισαν να δράσουν «εθνικά», έχοντας το μυαλό τους στις επερχόμενες προεδρικές εκλογές, ενημερώθηκαν ότι ο τρόπος διάθεσης των αμερικανικών χρημάτων ήταν παράνομος. Στο ίδιο πλαίσιο του «εθνικού» παροξυσμού, που κυριαρχούσε την τότε κυβέρνηση στην πρώτη θητεία της, είχε τοποθετηθεί και η υπόθεση των πυραύλων S-300, που αποδείχθηκε «πολιτική απάτη», η οποία κόστισε στον κυπριακό λαό πολλά εκατομμύρια δολάρια.

 

Στο τέλος Φεβρουαρίου του 1997, ο τότε υπουργός Εξωτερικών, Αλέκος Μιχαηλίδης, ο οποίος λίγες ημέρες μετά παραιτήθηκε υπό την πίεση του Γλαύκου Κληρίδη, διαμαρτυρήθηκε επίσημα στον Αμερικανό πρέσβη. Ο κ. Μπριλ, σε συνεννόηση  με την Ουάσιγκτον και τον αντιπρόσωπο του ΟΗΕ, Γκουστάβ Φεϊσέλ, σχεδίασαν την νομιμοποίηση της αμερικανικής βοήθειας και τη μετατροπή της σε πολιτικό όπλο, θέτοντας όλο το ποσό υπό την δικαιοδοσία του κ. Φεϊσέλ και στην συνέχεια υπό τον Αλβάρο ντε Σότο.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί, ότι λίγες εβδομάδες πριν το δημοψήφισμα του Απριλίου 2004, το ποσό της βοήθειας εξαντλήθηκε, και χρειάστηκε να δοθούν «δανεικά», από άλλα αμερικανικά προγράμματα βοήθειας.

Μιχάλης Ιγνατίου, Φιλελεύθερος 3 Αυγούστου 2008.